Zawartość
Akta metrykalne (część roczników zachowana fragmentarycznie) urodzeń, ślubów i zgonów
- duplikaty 1874-1877, 1880-1882, 1885, 1887-1891, 1893-1895, 1899-1901, 1904-1905,
1908-1910, sygn. 1-25; allegata do akt zaślubionych 1874-1877, 1881-1884, 1887, 1889,
1892-1893, 1895-1898, 1900-1901, 1905-1907, 1909-1910, 1924, 1927-1928, sygn. All.
1-26. Szczegółowo zawartość rodzajową akt, wraz z lukami, oddaje baza PRADZIAD.
Dzieje ustrojowe
Świeckie urzędy i księgi stanu cywilnego utworzone zostały na terenie Księstwa Warszawskiego
na mocy wprowadzonego z dniem 1 maja 1808 r. Kodeksu Napoleona (Dziennik Praw Księstwa
Warszawskiego t. I: s. XXXVI, Nr 2, s. 46-47; Nr 9, s. 195-201; Nr 10, s. 231-236);
obowiązywały do końca 1825 r. W tym okresie obowiązki urzędnika stanu cywilnego dla
ludności wyznania mojżeszowego wypełniali przełożeni parafii rzymsko-katolickich.
Od 1826 r., na mocy postanowienia Księcia Namiestnika z 3 listopada 1825 r. na terenie
Królestwa Polskiego wprowadzono właściwie religijny charakter akt stanu cywilnego:
w wyznaniach chrześcijańskich akta stanu cywilnego połączono z metrykami kościelnymi
- urzędnikami stanu cywilnego byli przełożeni parafii, a w wyznaniach niechrześcijańskich
(m.in. mojżeszowym) - burmistrzowie (Dziennik Praw Królestwa Polskiego: t. 10, s.
41-84; t. 11 s. 15-29). Postanowienie Rady Administracyjnej z 7 września 1830 r. wprowadzało,
w miejsce parafii, nazwę Okręgów Dozorów Bóżniczych oraz określało, obowiązujący dla
ludności żydowskiej (starozakonnych), tryb dokonywania wpisów, tj. nakładało na rabinów
w Okręgach obowiązek prowadzenia („utrzymywania”) oddzielnej od urzędnika stanu cywilnego
księgi urodzeń, zgonów, małżeństw i zapowiedzi oraz zgłaszania się z zainteresowanymi
i księgą do urzędnika stanu cywilnego celem dokonania wpisów cywilnych; nadzór nad
prowadzeniem księgi należał do urzędników „utrzymujących” akta stanu cywilnego dla
Żydów oraz do dozorów bóżniczych (Dziennik Praw Królestwa Polskiego: t. 11 s. 18-20,
22-29; t. 13 s. 147-160). Sprawy osób prowadzących księgi stanu cywilnego wyznań niechrześcijańskich
w osadach (wcześniej miastach) normowało postanowienie Komitetu Urządzającego z dnia
24 października/5 listopada 1869 oraz z dnia 15/27 stycznia 1871 (Postanovleniâ Učreditel?nogo
Komiteta v Carstve Pol?skom, t. XVII vypusk II, Warszawa 1869, art. 2821, s. 115-118
oraz t. XXI vypusk I, Warszawa 1871, art. 3188, s. 22-23). Nowe, ogłoszone 24 czerwca
1836 r., Prawo o Małżeństwie zawarcie małżeństwa uzależniało od władz duchownych,
a obrzęd religijny zyskał pierwszeństwo przed czynnościami cywilnymi tj. spisaniem
aktu. Skutki cywilne zawartych małżeństw przekazano do kompetencji sądom cywilnym
(Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. 18 s. 46-297). Wyznaniowe prowadzenie ksiąg
stanu cywilnego oparte na postanowieniu Księcia Namiestnika z 3 listopada 1825 r.
obowiązywało na terenie byłego Królestwa Polskiego do 31 grudnia 1945 r. Świeckie
urzędy stanu cywilnego jako jednolite w całym kraju organy administracji państwowej
powołane zostały na mocy dekretu z 25 września 1945 r. (Dz. U. 1945 Nr 48, poz.: 272,
273). Urzędnicy stanu cywilnego (burmistrzowie lub osoby świeckie uprawnione przez
władze) podlegali administracji ogólnej i resortowi sprawiedliwości. Okręg istniał
od 1826 r. Siedzibą urzędnika stanu cywilnego było Nowe Miasto nad Pilicą. Do zadań
urzędników stanu cywilnego należało prowadzenie ksiąg w dwu egzemplarzach. Wpisywano
do nich, w określonej przepisami formule, akta: urodzenia dziecka, uznania dziecka
pozamałżeńskiego, przysposobienia, zapowiedzi małżeństwa (do 1825 r.), małżeństwa
i śmierci. Egzemplarz „rządowy” stanowiła księga podzielona na trzy części, z których
każda przeznaczona była do zapisywania jednego rodzaju akt: urodzeń, ślubów i zgonów,
zamykanych protokolarnie corocznie; stanowiła ona duplikat, który wraz z allegatami,
czyli załącznikami do akt metrykalnych (głównie do akt ślubów), po kontroli, przekazywano
do archiwum hipotecznego właściwego terytorialnie sądu pokoju (i jego późniejszego
odpowiednika). Unikat, czyli egzemplarz gruntowy pozostawał w miejscu sporządzenia;
wpisów dokonywano w trzech odrębnych księgach: każda prowadzona w okresie wieloletnim
(do czasu całkowitego zapisania), przeznaczona na wpis jednego rodzaju akt metrykalnych:
urodzeń, ślubów, zgonów. Przepis Rady Ministrów z 29 kwietnia 1909 r. nałożył na władze
sądowe Królestwa Polskiego obowiązek wprowadzania, w przechowywanych w archiwach hipotecznych
egzemplarzach ksiąg stanu cywilnego (duplikatach), na marginesach akt urodzeń informacji
o zawarciu małżeństwa, otrzymanych od prowadzących księgi stanu cywilnego (Sobranie
Uzakonenij i Rasporâženij Pravitel'stva, 1909 Oddz. I, No 90, poz. 715, s. 1474).
Wpisy prowadzono w języku polskim, a od 1 stycznia 1868 r., na mocy rozporządzenia
Komitetu Urządzającego w Królestwie Polskim, księgi o urodzonych, zaślubionych i zmarłych
wszystkich wyznań - w języku rosyjskim; jedynie odpisy akt osób wyznania rzymsko-katolickiego
wydawano, w miarę potrzeb, w dwu językach: rosyjskim i polskim. Od 1915 r. księgi
prowadzono w języku polskim.
51 j.a. jednostka archiwalna, .38 mb. metr bieżący
aktowe materiały archiwalne - 51 j.a. .38 mb.
0 j.a. jednostka archiwalna, 0 mb. metr bieżący
Indeks osobowy
Personal names:Abzac Nuta Altman Abram Altman Chawa Altman Maria Altman Pesa Anielewicz Abram Bach Sura Beker Dawid Josek Beker Mindla Belzberg Pejsach Lejbuś Bened Hinda Benet Chawa Benet Ela Berger Moszko Manel Berman Froim Berman Froim Biderman Jakow Fajnwel Binensztok Łaja Binensztok Rywka Birman Zelman Birnbaum Alter Nincjan Borowski Fiszel Brumer Gitla Brumer Szmul Icek Brun Kiwa Buki Szlama Juda Chenciński Icek Idel Cugler Mosiek Kaim Cygler Rojza Cygler Ryfka Ruchla Cygler Zelman Cytrynowicz Toba Dudelzak Icek Dunkel Pinkus Dunkiel Elda Frajda Dykopf Abram Jakow Enechowicz Ruchla Łaja Falkowicz Fiszel Fałkowicz Toba Chaja Feferkorn Chana Feniksztajn Berek Lejb Feniksztajn Chaim Wulf Filozof Moszek Filozof Perla Filozof Rywen Roman Frajdenrajch Dydia Fuks Małka Gajc Liba Gempel Chaja Rajzla Gempel Hersz Gepner Moszek Kalman Grinberg Szlama Zelman Grinberg Zysla Gromb Jankiel Groner Berek Groner Frajdla Groner Moszko Groner Zysman Hochenbaum Szmul Hoppe Ela Hoppe Ester Małka Hoppe Krajndla Hoppe Moszek Chaim Hoppe Rojza Ickowicz Chaja Łaja Ickowicz Fajga Ruchla Ickowicz Jakob Mordka Ickowicz Pessa Jakubowicz Enta Janowska Dwojra Fajga Janowski Jakow Moszek Janowski Simcha Binem Juzefowicz Abram Juzefowicz Mirla Kader Bejnysz Kołtun Jankiel Kon Chana Mindla Krajewska Małka Krajewski Mordka Jakow Krajewski Szmul Kriger Uszer Kuna Aron Kuna Mala Kuna Zelda Kuper Izraił Jankiel Lewinzon Sura Chana Lewkowicz Icek Liberman Mindla Lipszyc Chaja Rywka Lipszyc Dawid Lipszyc Jochwet Lipszyc Josko Lejba Lipszyc Łaja Markiewicz Abram Markiewicz Abram Icek Markiewicz Chaja łaja Markiewicz Mosiek Markiewicz Szlama Markowiecka Simcha Michowska Pesa Michowski Izrail Morgensztern Chena Morgensztern Fajga Rajza Morgensztern Łaja Nirenberg Ryfka Nirenberg Srul Peltanowicz Chaja Sura Pine Moszek Plamka Rywka Płachta Chaja Ruchla Płachta Tema Rajza Płachta Toba Bajla Połtanowicz Dwojra Poncz Chaja Ruchla Poncz Szjndla Gitla Popien Jakob Rachmil Poznańska Enta Cipa Prowizor Jankiel Rapaport Nisel Rapoport Fajga Ratsztajn Josek Rauchfeld Majer Rywen Rauchfeld Rywka Ester Rauchweld Abram Rozen Pinkus Chela Rubin Nuta Rubin Sura Rychter Wigdor Swicznik Pinkus Ela Szifer Moszek Szifer Ruchla Szifer Szajndla Szlamowicz Rajzla Sznajder Gutman Taśma Mendel Wolf Tupfman Fiszel Tupfman Jankiel Tupfman Mirla Wajcner Itta Wajnbeg Abe Wajnberg Abram Abe Wajnberg Chawa Sura Wajnberg Dawid Wajnberg Fiszel Wajnberg Manel Waks Sura Waksberg Ela Welmanowicz Moszek Widawska Chana Widawska Chuma Widawska Szandla Widawski Abram Lejzor Widawski Berys Zelszman Chaja Zelszman Szmul Dawid Zelszman Zysla Zilberberg Szajndla Ryfka Zinger Chaim Icek Zinger Fajga Hinda Zinger Szlama Zylberberg Ryfka Zysblat Maria
Aktotwórca: Urząd Stanu Cywilnego Okręgu Bóżniczego Nowe Miasto n/Pilicą
Inne nazwy twórcy:
Archiwum Państwowe w Radomiu
(ul. Wernera 7, 26-600 Radom)