Zawartość
Akta metrykalne urodzeń i zgonów - 1911 rok oraz urodzeń, ślubów i zgonów - 1912,
sygn. 1-2; allegata do akt zaślubionych 1912, sygn. 1. Pierwsze akty wpisane zostały:
25.02/10.03 (akt urodzenia) i 5/18.03 1911 (akt zgonu).
Dzieje ustrojowe
Świeckie urzędy i księgi stanu cywilnego utworzone zostały na terenie Księstwa Warszawskiego
na mocy wprowadzonego z dniem 1 maja 1808 r. Kodeksu Napoleona (Dziennik Praw Księstwa
Warszawskiego t. I: s. XXXVI, Nr 2, s. 46-47; Nr 9, s. 195-201; Nr 10, s. 231-236);
obowiązywały do końca 1825 r. Od 1826 r., na mocy postanowienia Księcia Namiestnika
z 3 listopada 1825 r. na terenie Królestwa Polskiego wprowadzono właściwie religijny
charakter akt stanu cywilnego: w wyznaniach chrześcijańskich akta stanu cywilnego
połączono z metrykami kościelnymi - urzędnikami stanu cywilnego byli przełożeni parafii,
a w wyznaniach niechrześcijańskich - burmistrzowie lub osoby świeckie uprawnione przez
władze (Dziennik Praw Królestwa Polskiego: t. 10, s. 41-84; t. 11 s. 15-29). Nowe,
ogłoszone 24 czerwca 1836 r., Prawo o Małżeństwie, w przeciwieństwie do Kodeksu Napoleona
traktującego małżeństwo jako umowę cywilną, której zawarcie i rozwiązanie zależało
od władz cywilnych, zawarcie małżeństwa uzależniało od władz duchownych, a obrzęd
religijny zyskał pierwszeństwo przed czynnościami cywilnymi tj. spisaniem aktu. Skutki
cywilne zawartych małżeństw przekazano do kompetencji sądom cywilnym (Dziennik Praw
Królestwa Polskiego, t. 18 s. 46-297). Wyznaniowe prowadzenie ksiąg stanu cywilnego
oparte na postanowieniu Księcia Namiestnika z 3 listopada 1825 r. obowiązywało na
terenie byłego Królestwa Polskiego do 31 grudnia 1945 r. Świeckie urzędy stanu cywilnego
jako jednolite w całym kraju organy administracji państwowej powołane zostały na mocy
dekretu z 25 września 1945 r. (Dz. U. 1945 Nr 48, poz.: 272, 273). W związku z brakiem
zastrzeżeń Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wyrażonych w piśmie z 29 grudnia 1910 r.
i Konsystorza Diecezji Sandomierskiej, formalnie z dniem 15/28 kwietnia 1911 roku
z parafii Ciepielów wydzielono wsie Tymienica Stara, Tymienica Nowa, Siekierka Stara,
Siekierka Nowa i Niemieryczów; utworzono z nich samoistną parafię Tymienica przy kościele
filialnym w Tymienicy Nowej; proboszcz parafii w Tymienicy uprawniony był do prowadzenia
ksiąg stanu cywilnego (58/46 Rząd Gubernialny Radomski, sygn. 7072, s.: 23, 94, 129,
158). Parafia należała do dekanatu iłżeckiego. Prowadzenie ksiąg rozpoczęto w marcu
1911 r. (pierwszy akt urodzenia sporządzono 25 lutego/10 marca, a akt zgonu ? 5/18
marca). Rozpoczęte w 1913 r. starania mieszkańców wsi: Młodzianów, Jasieniec Solecki,
Jasieniec Podborek, Jasieniec Zastocze, Las Zajączkowski, Karolów, Karolów Kontrowers
? z parafii Ciepielów, wsi Zajączków ? z parafii Chotcza oraz wsi: Babin Stary, Ruda
i Wysocin ? z parafii Janowiec o przyłączenie do parafii w Tymienicy przerwała I wojna
światowa (58/46 Rząd Gubernialny Radomski, sygn. 7492). Do zadań urzędników stanu
cywilnego należało prowadzenie ksiąg w dwu egzemplarzach. Wpisywano do nich, w określonej
przepisami formule, akta: urodzenia dziecka, uznania dziecka pozamałżeńskiego, przysposobienia,
zapowiedzi małżeństwa (do 1825 r.), małżeństwa i śmierci. Egzemplarz ?rządowy? stanowiła
księga podzielona na trzy części, z których każda przeznaczona była do zapisywania
jednego rodzaju akt: urodzeń, ślubów i zgonów, zamykanych protokolarnie corocznie;
stanowiła ona duplikat, który wraz z alegatami, czyli załącznikami do akt metrykalnych
(głównie do akt ślubów), po kontroli dziekana, przekazywano do archiwum hipotecznego
właściwego terytorialnie sądu pokoju (i jego późniejszego odpowiednika). Unikat, czyli
egzemplarz gruntowy pozostawał w miejscu sporządzenia; wpisów dokonywano w trzech
odrębnych księgach: każda prowadzona w okresie wieloletnim (do czasu całkowitego zapisania),
przeznaczona na wpis jednego rodzaju akt metrykalnych: urodzeń, ślubów, zgonów. Przepis
Rady Ministrów z 29 kwietnia 1909 r. nałożył na władze sądowe Królestwa Polskiego
obowiązek wprowadzania, w przechowywanych w archiwach hipotecznych egzemplarzach ksiąg
stanu cywilnego (duplikatach), na marginesach akt urodzeń informacji o zawarciu małżeństwa,
otrzymanych od prowadzących księgi stanu cywilnego (Sobranie Uzakonenij i Rasporâženij
Pravitel\'stva, 1909 Oddz. I, No 90, poz. 715, s. 1474). Wpisy prowadzono w języku
polskim, a od 1 stycznia 1868 r., na mocy rozporządzenia Komitetu Urządzającego w
Królestwie Polskim, księgi o urodzonych, zaślubionych i zmarłych wszystkich wyznań
- w języku rosyjskim; jedynie odpisy akt osób wyznania rzymsko-katolickiego wydawano,
w miarę potrzeb, w dwu językach: rosyjskim i polskim. Od 1915 r. księgi prowadzono
w języku polskim. Siedzibą urzędnika stanu cywilnego była Tymienica Pierwotnie w skład
parafii weszły wsie: Tymienica Stara, Tymienica Nowa, Siekierka Stara, Siekierka Nowa
i Niemieryczów. W okresie międzywojennym do parafii należały miejscowości: Karolów,
Młodzianów, Niemieryczów, Siekierka Nowa, Siekierka Stara, Tymienica Nowa, Tymienica
Stara, Zajączkowski Las i Zajączków.
3 j.a. jednostka archiwalna, .04 mb. metr bieżący
0 j.a. jednostka archiwalna, 0 mb. metr bieżący
Aktotwórca: Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Tymienicy
Inne nazwy twórcy:
Archiwum Państwowe w Radomiu
(ul. Wernera 7, 26-600 Radom)