Zawartość
Materiały VI Wojewódzkiego Zjazdu Spółdzielczyń w Radomiu w 1978 r. (sygn. 1) Protokoły
posiedzeń Plenum z lat 1979-1982 (sygn. 2) Protokoły posiedzen Prezydium z lat 1979-1982
(sygn. 3)
Dzieje ustrojowe
Wojewódzki Wydział Spółdzielczyń w Radomiu został powołany do życia dn. 22 września
1975 r., decyzją Krajowego Wydziału Spółdzielczyń z siedzibą w Warszawie, afiliowanego
przy Naczelnej Radzie Spółdzielczej. Charakter organizacji określano mianem „platformy
porozumienia wojewódzkich organizacji spółdzielczych w dziedzinie pracy wśród kobiet
i dla kobiet”, a statutowe zadania Wydziału obejmowały m.in. aktywizację zawodową
kobiet i propagowanie wśród nich idei spółdzielczych, włączanie pań do życia społecznego,
gospodarczego i kulturalnego kraju (wraz z inspirowaniem wśród nich pracy organizacyjnej
i wychowawczej), prowadzenie działań na rzecz poprawy warunków ich życia i pracy oraz
„należytej organizacji życia rodziny”, organizowanie wymiany doświadczeń między organizacjami
spółdzielczymi, a także „rozwijanie wśród spółdzielczyń działalności na rzecz umacniania
pokoju i przyjaźni między narodami”. Wydział tworzyły 32 kobiety, delegowane imiennie
do pracy tutaj przez wszystkie organizacje spółdzielcze województwa radomskiego. W
sferze tej nie obowiązywała jakakolwiek kadencyjność – każda z delegatek mogła być
w dowolnym momencie odwołana i zastąpiona inną. Członkinie Wydziału wyłaniały spośród
siebie 14-osobowe Plenum, a to z kolei Prezydium, składające się z przewodniczącej,
1-3 wiceprzewodniczących, sekretarza i 4-5 członkiń. Organem kontrolnym była Komisja
Rewizyjna. Średnio co cztery lata, w oparciu o podejmowaną każdorazowo uchwałę Prezydium
Naczelnej Rady Spółdzielczej, odbywał się krajowy zjazd spółdzielczyń, poprzedzony
kampanią terenową. Zjazdy wojewódzkie, odbywane także w Radomiu, posiadały jednak
tylko charakter sprawozdawczy i postulatywny, a ich najważniejszym zadaniem było nakreślanie
kierunków pracy Wydziału na następne lata. Środki finansowe oraz zaplecze materialne
niezbędne dla funkcjonowania omawianych struktur zapewniała Wojewódzka Spółdzielcza
Komisja Współpracy w Radomiu. Jak podkreślano, Wydział objął szybko zasięgiem swej
pracy blisko 100 tys. kobiet, zrzeszonych m.in. w spółdzielniach wojewódzkich: spożywców,
mieszkaniowej, pracy, Wojewódzkim Związku Spółdzielni Rolniczych, Regionalnym Związku
Spółdzielni Inwalidów, strukturach Banku Gospodarki Żywnościowej i banków spółdzielczych,
a także Kołach Gospodyń Wiejskich, podlegających Wojewódzkiemu Związkowi Kółek Rolniczych
w Radomiu. Zachowane materiały Wydziału kończą się na 1982 r. Jego dalsze losy, w
tym również okoliczności i data likwidacji, nie są znane 2. Siedziba - miasto Radom
3. Organ administracji spółdzielczej 4. a. Kompetencje: Realna działalność Wydziału
skupiała się w trzech podstawowych sferach: 1. społeczno-politycznej: współpracowano
tutaj z partiami politycznymi, Wojewódzką Radą Kobiet, Ligą Kobiet, Frontem Jedności
Narodu i innymi organizacjami. Działania koncentrowały się na przygotowywaniu obchodów
Dnia Kobiet i Dnia Matki, spotkań z żołnierzami Ludowego Wojska Polskiego, a także
organizacją wycieczek, imprez sportowych oraz odczytów i prelekcji poświęconych np.
prezentowaniu sylwetek kobiet, które „(...) postanowiły dać efektywny wkład w rozwój
naszej socjalistycznej ojczyzny”, znaczeniu wykorzystania ziemi dla wyżywienia ludności,
czy też „roli kobiety – matki w rodzinie i społeczeństwie socjalistycznym”. Bardzo
ważnym zadaniem, w realizacji którego Wydział odnosił znaczne sukcesy, była zbiórka
pieniędzy na Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia i Centrum Zdrowia Dziecka. 2. gospodarczej:
realizowane działania ukierunkowane były jednoznacznie na zaspokojenie potrzeb kobiet
wiejskich. Starano się zatem rozwijać wśród nich idee kooperatywistyczne, organizować
kursy i szkolenia poświęcone rolnictwu, sadownictwu i hodowli, prowadzić pokazy nowoczesnego
sprzętu gospodarstwa domowego, wpływać na kształt istniejącej sieci handlowej i odpowiednie
zaopatrzenie sklepów, propagować treści związane z racjonalnym żywieniem, funkcjonalnym
urządzaniem mieszkań, doborem odpowiedniego ubioru itd., wreszcie wspomagać organizowanie
tzw. zielonych przedszkoli dla dzieci wiejskich w okresie żniw. Istotnym aspektem
działalności Wydziału w omawianej sferze była pomoc w tworzeniu punktów usługowych
„Nowoczesna Gospodyni” na wsiach i „Praktyczna Pani” w miastach. 3. socjalnej: prace
wydziału na tym polu obejmowały przede wszystkim przyznawanie materialnego wsparcia
rolniczkom znajdującym się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej oraz osobom poszkodowanym
przez klęski żywiołowe. Przyznawano również pomoc finansową (prawdopodobnie środki
na zakup podręczników i pomocy szkolnych) dla dzieci wiejskich. W licznych przypadkach
członkinie Wydziału przeprowadzały też kontrole w spółdzielniach zatrudniających kobiety,
badając warunki ich pracy oraz stan zaplecza socjalnego
3 j.a. jednostka archiwalna, .03 mb. metr bieżący
aktowe materiały archiwalne - 0 j.a. 0 mb.
0 j.a. jednostka archiwalna, 0 mb. metr bieżący
Aktotwórca: Wojewódzki Wydział Spółdzielczyń w Radomiu
Inne nazwy twórcy:
Archiwum Państwowe w Radomiu
(ul. Wernera 7, 26-600 Radom)