Informacje ogólne
Scope and content
Zawartość
Szkoła Ludowa IV-klasowa im. św. Stanisława Kostki w Przemyślu (katalog klasyfikacyjny
na rok 1908/09), 1908-1909, sygn. 1; Szkoła Wydziałowa III-klasowa Męska im. św. Stanisława
Kostki w Przemyślu (katalog klasowy na rok szkolny 1912/13), 1912-1913, sygn. 2; Szkoła
Powszechna VII-klasowa Męska im. św. Stanisława Kostki w Przemyślu (księga ocen sprawowania
się i postępów w nauce uczniów klasy I-VII), 1936-1937, sygn. 3; Publiczna Szkoła
Powszechna Męska i Szkoła Podstawowa nr 7 im. św. Stanisława Kostki w Przemyślu (księga
ocen, arkusze ocen), 1944-1950, sygn. 4-10; Szkoła Podstawowa nr 7 im. Juliana Marchlewskiego
w Przemyślu, 1951-1965, sygn. 11-46, (księga zarządzeń dyrektora, 1953-1960, sygn.
11; księgi protokołów Rady Pedagogicznej, 1954-1965, sygn. 12-17; sprawozdanie kierownika
szkoły za rok szkolny 1963/64, 1964, sygn. 18; księga protokołów Komitetu Rodzicielskiego,
1954-1960, sygn. 19; kronika szkolna, 1956-1965, sygn. 20; księgi uczniów, 1951-1965,
sygn. 21-24; ewidencja uczniów na rok szkolny 1964/65, 1964, sygn. 25 arkusze ocen,
1949-1965, sygn. 26-43; kroniki konkursów czytelniczych, 1953-1955, sygn. 44-46).
Record creators history
Dzieje ustrojowe
W ramach autonomii przyznanej Galicji, szkoły ludowe zostały w 1867 roku spolszczone.
Na podstawie przepisów Ustawy z dnia 22 VI 1867 roku o języku wykładowym w szkołach
ludowych i średnich Królestw Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim, język
niemiecki był obowiązkowym przedmiotem nauczania dopiero od klasy trzeciej szkoły
ludowej. W 1869 roku przeprowadzono reformę szkolnictwa ludowego w Austrii. Na terenie
Galicji reformy tej dokonano opartą na ogólnopaństwowej, krajową Ustawą z dnia 2 V
1873 roku o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół ludowych i posyłaniu do nich
dzieci, która została następnie zmieniona ustawą z dnia 23 V 1895 roku. Utworzone
na podstawie powyższych przepisów szkoły ludowe dzieliły się na pospolite i wydziałowe.
Pełny cykl nauki w szkole pospolitej trwał sześć lat. Istniały szkoły pospolite jedno-,
dwu-, trzy-, cztero-, pięcio- i sześcioklasowe. Na wsi galicyjskiej zdecydowaną większość
stanowiły szkoły jedno- i dwuklasowe. Trzyletnia szkoła wydziałowa, przygotowująca
uczniów do przyszłego zawodu nie wymagającego ukończenia szkoły średniej, była oparta
na podbudowie czterech klas szkoły pospolitej. W szkołach wydziałowych żeńskich nauka
mogła być przedłużona o dwa lub trzy lata. Szkoły wydziałowe łączono pod jedną dyrekcję
ze szkołami pospolitymi. W oparciu o przepisy wspomnianej wyżej ustawy z dnia 22 VI
1867 roku, w szkołach ludowych w Galicji Wschodniej na terenach zamieszkałych przez
ludność ukraińską umożliwiono uczniom tej narodowości naukę języka ojczystego. W przypadku
jeśli część uczniów uczęszczających do danej szkoły posługiwała się językiem polskim,
a część ukraińskim, język nie będący językiem wykładowym był obowiązkowym przedmiotem
nauczania. Pierwszym aktem prawnym, który uregulował organizację szkolnictwa w niepodległym
państwie polskim był Dekret Naczelnika Państwa z dnia 7 II 1919 roku, o obowiązku
szkolnym. Wprowadzał on obowiązek szkolny w zakresie siedmiu klas szkoły powszechnej.
W przypadku braku w danej miejscowości pełnej szkoły powszechnej siedmioklasowej obowiązek
ten miał być realizowany w szkołach cztero- lub pięcioklasowych z trzyletnią lub dwuletnią
nauką uzupełniającą. Faktycznie w szkołach niżej zorganizowanych na terenie byłego
zaboru austriackiego realizowano program siedmiu lub sześciu klas szkoły powszechnej
poprzez naukę w klasach łączonych. Unifikację szkół powszechnych w II Rzeczypospolitej
przeprowadziła Ustawa z dnia 11 III 1932 roku, o ustroju szkolnictwa. Jako podstawę
organizacyjną i programową ustroju szkolnego przyjęto siedmioklasową szkołę powszechną
najwyżej zorganizowaną (III stopnia). Obok szkół III stopnia miały również istnieć
niżej zorganizowane szkoły II stopnia (sześcioklasowe) i I stopnia (czteroklasowe).
Program szkoły powszechnej dzielił się na trzy szczeble programowe. Tylko szkoły III
stopnia realizowały w pełni wszystkie trzy szczeble programowe. Absolwenci szkół I
stopnia w celu uzyskania przyjęcia do szkoły średniej musieli kontynuować naukę w
szkołach wyższego stopnia. Prawo mniejszości narodowych do uczenia się we własnym
języku w szkołach państwowych regulowała Ustawa z dnia 31 VII 1924 roku, zawierająca
niektóre postanowienia o organizacji szkolnictwa. W szkołach powszechnych położonych
w miejscowościach posiadających co najmniej 25% ludności danej mniejszości narodowej,
na urzędowo stwierdzone żądanie rodziców 40 dzieci tej mniejszości, wprowadzano jej
narodowy język wykładowy. W przeciwnym wypadku obowiązywał język państwowy tj. polski.
W czasie II wojny światowej szkoły powszechne w okupowanym obszarze Generalnego Gubernatorstwa
zostały otwarte w październiku 1940 roku. Podstawą prawną do uruchomienia szkół stanowiło
Rozporządzenie o szkolnictwie w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 31 X 1939 roku.
Nauczania. Natomiast na ziemiach polskich znajdujących się w latach 1939-1941 pod
okupacją sowiecką wprowadzono organizację szkolnictwa obowiązującą w Związku Sowieckim.
Po zajęciu przez Niemców Małopolski Wschodniej w 1941 roku i utworzeniu Dystryktu
Galicja, szkoły typu sowieckiego zlikwidowano i rozciągnięto na ten teren system szkolnictwa
istniejący w Generalnym Gubernatorstwie. Organizacja szkolnictwa powszechnego w Polsce
w latach 1944-1948 opierała się na przepisach ustawy z dnia 11 III 1932 roku. Innowację
w stosunku do niej stanowiło zlikwidowanie w 1944 roku odrębności programowej szkół
poszczególnych stopni i wprowadzenie realizacji przez wszystkie szkoły powszechne
jednakowego programu nauczania. Dzieci starsze z rejonu szkół niepełnych miały uczęszczać
do wyższych klas najbliższej szkoły siedmioletniej zwanej wtedy szkoła zbiorczą. Natomiast
Instrukcja z dnia 16 VII 1945 roku w sprawie organizacji roku szkolnego 1945/46 w
średnich szkołach ogólnokształcących przedłużyła o klasę VII naukę uczniów szkół powszechnych
zamierzających się ubiegać o przyjęcie do szkoły średniej. Istotna zmiana w szkolnictwie
nastąpiła z początkiem roku szkolnego 1948/49, kiedy część szkół powszechnych została
połączona z państwowymi gimnazjami i liceami ogólnokształcącymi w jednolite jedenastoletnie
szkoły ogólnokształcące stopnia podstawowego i licealnego. Nowo powstałe szkoły realizowały
program siedmiu klas szkoły podstawowej i czterech klas liceum ogólnokształcącego.
Pozostałe szkoły powszechne działały odtąd jako szkoły ogólnokształcące stopnia podstawowego.
Niezależnie od posiadanej organizacji (pełne siedmioklasowe lub niepełne sześcio-
i czteroklasowe) realizowały one jednakowy program nauczania. Okres działalności szkół
podstawowych siedmioklasowych zamyka wprowadzenie w życie Ustawy z dnia 15 VII 1961
roku o rozwoju systemu oświaty i wychowania, przyjmującej za podstawę organizacyjną
i programową systemu kształcenia i wychowania ośmioletnią szkołę podstawową. Szkoła
Podstawowa nr 7 w Przemyślu powstała w 1948 roku w wyniku przekształcenia funkcjonującej
od 1944 roku Szkoły Powszechnej Męskiej nr 7 im. Św. Stanisława Kostki. Wybrany na
patrona placówki szkolnej utworzonej po II wojnie światowej św. Stanisław Kostka patronował
wcześniej przemyskim szkołom istniejącym w okresie autonomii galicyjskiej i II Rzeczypospolitej.
Pierwszą z nich była wzmiankowana w roku 1894 szkoła etatowa męska VI-klasowa im.
Św. Stanisława, funkcjonująca następnie w roku 1901 jako Szkoła Wydziałowa Męska im.
Św. Stanisława Kostki połączona ze szkołą ludową pospolitą. Szkoła ta w pierwszych
latach działalności miała swoją siedzibę przy ul. Ratuszowej 1, a po roku 1903 przeniesiono
ją do budynku przy ul. Wodnej 11. Nazwy, jakie nosiła placówka to: – Szkoła Wydziałowa
III-klasowa Męska im. Św. Stanisława Kostki połączona ze Szkołą Ludową IV-klasową
(od roku 1901), – Szkoła Powszechna VII-klasowa Męska im. Św. Stanisława Kostki w
Przemyślu (w okresie II Rzeczypospolitej), – Publiczna Szkoła Powszechna Męska nr
7 im. Św. Stanisława Kostki w Przemyślu (lata 1944-1948), – Szkoła Podstawowa nr 7
im. Św. Stanisława Kostki (lata 1948-1950), – Szkoła Podstawowa nr 7 im. Juliana Marchlewskiego
w Przemyślu (lata 1950-1965). Siedzibą szkoły był do 1939 roku budynek przy ul. Wodnej
11. Po II wojnie światowej szkoła mieściła się przy ul. Borelowskiego 12, a także
posiadała oddział przy ul. Krasińskiego 37. Ze względu na złe warunki, w 1958 roku
siedzibę szkoły przeniesiono do budynku przy ul. 3 Maja 38a. Rejon działalności szkoły
w 1965 roku obejmował ulice: Cichą, Chłopickiego, Czwartaków, Daleką, Dwernickiego,
Jastrzębią, Kazanowską, Kazanów, Kochanowskiego, Lelewela, Ludową, Mokrą, 3 Maja (numery
parzyste), Orkana, Ostrołęcką, Owocową, Popielów, Prądzyńskiego, Pułaskiego, Sobieskiego,
Studencką, Sułkowskiego, Tetmajera, Żwirki i Wigury. W dniu 8 IX 1965 roku Szkołę
Podstawową nr 7 przyłączono do Szkoły Podstawowej nr 2, mającej swoją siedzibę w sąsiednim
budynku przy ul. 3 Maja 38.
System of arrangement
Układ akt w zespole
- 01 Szkoła Ludowa IV-klasowa im. św. Stanisława Kostki w Przemyślu
- 02 Szkoła Wydziałowa III-klasowa Męska im. św. Stanisława Kostki w Przemyślu
- 03 Szkoła Powszechna VII-klasowa Męska im. św. Stanisława Kostki w Przemyślu
- 04 Publiczna Szkoła Powszechna Męska i Szkoła Podstawowa nr 7 im. św. Stanisława Kostki
w Przemyślu
- 05 Szkoła Podstawowa nr 7 im. Juliana Marchlewskiego w Przemyślu
Conditions governing access
Other finding aids
Informacje o innych pomocach ewidencyjnych
inwentarz książkowy
Extent
52 j.a. jednostka archiwalna, .57 mb. metr bieżący
Genre of the material
aktowe materiały archiwalne - 46 j.a. .5 mb.
Extent
0 j.a. jednostka archiwalna, 0 mb. metr bieżący
Language of the material
polski
Record creator
Aktotwórca: Szkoła Podstawowa Nr 7 w Przemyślu
Inne nazwy twórcy: Szkoła Wydziałowa III-klasowa Męska im. św. Stanisława Kostki w Przemyślu
Content provider
Archiwum Państwowe w Przemyślu
(ul. Lelewela 4, 37-700 Przemyśl)