Zawartość
Szkoła Wydziałowa Żeńska połączona ze Szkołą Ludową w Przemyślu, 1889-1890, sygn.
1-4, spisy uczennic wraz z wykazami klasyfikacyjnymi; Szkoła Ludowa IV-klasowa żeńska
w Przemyślu, 1889-1890, sygn. 5-6, spisy uczennic wraz z wykazami klasyfikacyjnymi;
Szkoła Ludowa VI-klasowa żeńska im. Św. Jadwigi w Przemyślu, 1891-1903, sygn. 7-71
katalogi ocen wraz z wykazami klasyfikacyjnymi; Szkoła Wydziałowa żeńska V-klasowa
im. Św. Jadwigi połączona ze Szkołą Ludową IV-klasową, 1903-1926, sygn. 72-258, katalogi
klasowe wraz z wykazami klasyfikacyjnymi, 1903-1921, sygn. 72-94, 96-177, 188-251,
255-258; Protokoły egzaminów prywatnych i nadzwyczajnych 1903-1926, sygn. 95, 178-179,
252-254; Publiczna VII-klasowa Szkoła Powszechna Żeńska im. Św. Jadwigi, 1921-1939,
sygn. 259-276, 289, 294-298, katalogi klasowe wraz wykazami klasyfikacyjnymi oraz
księgi ocen sprawowania się i postępów w nauce klasy I-VII, 1921-1939, sygn. 259-276;
świadectwa egzaminów prywatnych i duplikaty świadectw, 1913, 1919, 1924-1925, sygn.
286; książka kasowa 1933-1939, sygn. 287; rachunki, 1935-1939, sygn. 288; książeczki
wkładkowa komunalnej Kasy Oszczędności Miasta Przemyśla, 1936-1939, sygn. 289; materiały
Komitetu Rodzicielskiego, 1929-1939, sygn. 294-298 Publiczna Polska Szkoła Powszechna
żeńska nr 3 w Przemyślu, księgi ocen sprawowania się i postępów w nauce, 1942-1944
sygn. 277-279; Publiczna Szkoła Powszechna Żeńska nr 3 im. Św. Jadwigi i Szkoła Podstawowa
Żeńska nr 3 im. Św. Jadwigi, 1944-1952, sygn. 280-285, 290-293, 351; księgi i arkusze
ocen, 1944-1952, sygn. 280-285; księga protokołów Rady Pedagogicznej, 1946-1949, sygn.
290; kronika szkolna, 1948-1951, sygn. 291; księga kasowa, 1944-1951, sygn. 292; księga
inwentarzowa, 1949-1951, sygn. 293; lista dzieci z rocznika 1937, 1945-1951, sygn.
351; Szkoła Podstawowa nr 3 w Przemyślu, 1951-2004, sygn. 299-414; księgi protokołów
Rady Pedagogicznej 1969-2004, sygn. 299-319; protokoły z zebrań Rady Rodziców, Rady
Szkoły, 1990-1999, sygn. 320-321; dokumentacja organizacyjna szkoły – księgi zarządzeń,
sprawozdania sporządzane dla GUS, projekty organizacyjne szkoły, 1983-2002, sygn.
322-340; ewidencja uczniów – księgi dzieci, księgi uczniów Szkoły Podstawowej nr 3,
1951-2002, sygn. 341-350; dokumentacja wyników nauczania – listy dzieci z poszczególnych
roczników wraz z arkuszami ocen, arkusze ocen, prośby o wydanie odpisów świadectw
ukończenia szkoły, 1946-2004, 351-412; wycieczki szkolne, 1990-2004, sygn. 413-415.
Dzieje ustrojowe
W ramach autonomii przyznanej Galicji, szkoły ludowe zostały w 1867 roku spolszczone.
Na podstawie przepisów Ustawy z dnia 22 VI 1867 roku o języku wykładowym w szkołach
ludowych i średnich Królestw Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim, język
niemiecki był obowiązkowym przedmiotem nauczania dopiero od klasy trzeciej szkoły
ludowej. W 1869 roku przeprowadzono reformę szkolnictwa ludowego w Austrii. Na terenie
Galicji reformy tej dokonano opartą na ogólnopaństwowej, krajową Ustawą z dnia 2 V
1873 roku o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół ludowych i posyłaniu do nich
dzieci, która została następnie zmieniona ustawą z dnia 23 V 1895 roku. Utworzone
na podstawie powyższych przepisów szkoły ludowe dzieliły się na pospolite i wydziałowe.
Pełny cykl nauki w szkole pospolitej trwał sześć lat. Istniały szkoły pospolite jedno-,
dwu-, trzy-, cztero-, pięcio- i sześcioklasowe. Na wsi galicyjskiej zdecydowaną większość
stanowiły szkoły jedno- i dwuklasowe. Trzyletnia szkoła wydziałowa, przygotowująca
uczniów do przyszłego zawodu nie wymagającego ukończenia szkoły średniej, była oparta
na podbudowie czterech klas szkoły pospolitej. W szkołach wydziałowych żeńskich nauka
mogła być przedłużona o dwa lub trzy lata. Szkoły wydziałowe łączono pod jedną dyrekcję
ze szkołami pospolitymi. W oparciu o przepisy wspomnianej wyżej ustawy z dnia 22 VI
1867 roku, w szkołach ludowych w Galicji Wschodniej na terenach zamieszkałych przez
ludność ukraińską umożliwiono uczniom tej narodowości naukę języka ojczystego. W przypadku
jeśli część uczniów uczęszczających do danej szkoły posługiwała się językiem polskim,
a część ukraińskim, język nie będący językiem wykładowym był obowiązkowym przedmiotem
nauczania. Pierwszym aktem prawnym, który uregulował organizację szkolnictwa w niepodległym
państwie polskim był Dekret Naczelnika Państwa z dnia 7 II 1919 roku, o obowiązku
szkolnym. Wprowadzał on obowiązek szkolny w zakresie siedmiu klas szkoły powszechnej.
W przypadku braku w danej miejscowości pełnej szkoły powszechnej siedmioklasowej obowiązek
ten miał być realizowany w szkołach cztero- lub pięcioklasowych z trzyletnią lub dwuletnią
nauką uzupełniającą. Faktycznie w szkołach niżej zorganizowanych na terenie byłego
zaboru austriackiego realizowano program siedmiu lub sześciu klas szkoły powszechnej
poprzez naukę w klasach łączonych. Unifikację szkół powszechnych w II Rzeczypospolitej
przeprowadziła Ustawa z dnia 11 III 1932 roku, o ustroju szkolnictwa. Jako podstawę
organizacyjną i programową ustroju szkolnego przyjęto siedmioklasową szkołę powszechną
najwyżej zorganizowaną (III stopnia). Obok szkół III stopnia miały również istnieć
niżej zorganizowane szkoły II stopnia (sześcioklasowe) i I stopnia (czteroklasowe).
Program szkoły powszechnej dzielił się na trzy szczeble programowe. Tylko szkoły III
stopnia realizowały w pełni wszystkie trzy szczeble programowe. Absolwenci szkół I
stopnia w celu uzyskania przyjęcia do szkoły średniej musieli kontynuować naukę w
szkołach wyższego stopnia. Prawo mniejszości narodowych do uczenia się we własnym
języku w szkołach państwowych regulowała Ustawa z dnia 31 VII 1924 roku, zawierająca
niektóre postanowienia o organizacji szkolnictwa. W szkołach powszechnych położonych
w miejscowościach posiadających co najmniej 25% ludności danej mniejszości narodowej,
na urzędowo stwierdzone żądanie rodziców 40 dzieci tej mniejszości, wprowadzano jej
narodowy język wykładowy. W przeciwnym wypadku obowiązywał język państwowy tj. polski.
W czasie II wojny światowej szkoły powszechne na okupowanym obszarze Generalnego Gubernatorstwa
zostały otwarte w październiku 1940 roku. Podstawą prawną do uruchomienia szkół stanowiło
Rozporządzenie o szkolnictwie w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 31 X 1939 roku.
Natomiast na ziemiach polskich znajdujących się w latach 1939-1941 pod okupacją sowiecką
wprowadzono organizację szkolnictwa obowiązującą w Związku Sowieckim. Po zajęciu przez
Niemców Małopolski Wschodniej w 1941 roku i utworzeniu Dystryktu Galicja, szkoły typu
sowieckiego zlikwidowano i rozciągnięto na ten teren system szkolnictwa istniejący
w Generalnym Gubernatorstwie. Organizacja szkolnictwa powszechnego w Polsce w latach
1944-1948 opierała się na przepisach ustawy z dnia 11 III 1932 roku. Innowację w stosunku
do niej stanowiło zlikwidowanie w 1944 roku odrębności programowej szkół poszczególnych
stopni i wprowadzenie realizacji przez wszystkie szkoły powszechne jednakowego programu
nauczania. Dzieci starsze z rejonu szkół niepełnych miały uczęszczać do wyższych klas
najbliższej szkoły siedmioletniej zwanej wtedy szkołą zbiorczą. Natomiast Instrukcja
z dnia 16 VII 1945 roku w sprawie organizacji roku szkolnego 1945/46 w średnich szkołach
ogólnokształcących przedłużyła o klasę VII naukę uczniów szkół powszechnych zamierzających
się ubiegać o przyjęcie do szkoły średniej. Istotna zmiana w szkolnictwie nastąpiła
z początkiem roku szkolnego 1948/49, kiedy część szkół powszechnych została połączona
z państwowymi gimnazjami i liceami ogólnokształcącymi w jednolite jedenastoletnie
szkoły ogólnokształcące stopnia podstawowego i licealnego. Nowo powstałe szkoły realizowały
program siedmiu klas szkoły podstawowej i czterech klas liceum ogólnokształcącego.
Pozostałe szkoły powszechne działały odtąd jako szkoły ogólnokształcące stopnia podstawowego.
Niezależnie od posiadanej organizacji (pełne siedmioklasowe lub niepełne sześcio-
i czteroklasowe) realizowały one jednakowy program nauczania. Okres działalności szkół
podstawowych siedmioklasowych zamyka wprowadzenie w życie Ustawy z dnia 15 VII 1961
roku o rozwoju systemu oświaty i wychowania, przyjmującej za podstawę organizacyjną
i programową systemu kształcenia i wychowania ośmioletnią szkołę podstawową. W 1999
roku nastąpiła kolejna reforma ustroju szkolnego. Na mocy ustawy o zmianie ustawy
o systemie oświaty z dnia 25 VII 1998 roku dotychczasowe ośmioklasowe szkoły podstawowe
zostały przekształcone w szkoły sześcioletnie. Z dniem 1 IX 1999 roku utworzono także
trzyletnie gimnazja. W 1890 roku władze miejskie Przemyśla utworzyły etatową szkołę
ludową żeńską IV-klasową w lokalu wynajętym w budynku przy ul. Mostowej (obecnie Kościuszki).
Równocześnie kierownikowi tej szkoły (funkcję tę pełnił wówczas Michał Koczyrkiewicz)
podporządkowano, finansowane od 1887 roku przez miasto, dodatkowe klasy podlegające
dawniej Szkole Wydziałowej Żeńskiej PP Benedyktynek. Placówki te stanowiły Szkołę
IV-klasową ludową żeńską niezorganizowaną mieszczącą się w budynku przy Rynku. Prawdopodobnie
w 1891 lub 1892 połączone je w szkołę ludową VI-klasową żeńską Następnie szkoła nosiła
nazwy: ? Szkoła Wydziałowa żeńska im. św. Jadwigi połączona ze szkołą ludową pospolitą
w Przemyślu (od roku 1904), ? Szkoła Wydziałowa V-klasowa żeńska im. św. Jadwigi połączona
ze szkołą ludową pospolitą w Przemyślu (od roku 1907), ? Publiczna 7-klasowa Szkoła
Powszechna im. św. Jadwigi w Przemyślu (okres międzywojenny), ? Publiczna Polska Szkoła
Powszechna Żeńska nr 3 w Przemyślu (lata 1942-1944), ? Publiczna Szkoła Powszechna
Żeńska nr 3 im. św. Jadwigi (1946 rok), ? Publiczna Żeńska Szkoła Podstawowa nr 3
im. św. Jadwigi, (rok 1948), ? Szkoła Podstawowa Żeńska nr 3 im. św. Jadwigi (1949
rok) ? Szkoła Podstawowa nr 3 w Przemyślu (1950-1992). Od roku 1951 szkole patronowało
Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, jednak już w drugiej połowie lat 50-tych nie używano
tej nazwy. W latach 80-tych planowano szkole nadać imię Aleksandra Fredry, ale ostatecznie
do tego nie doszło 4 V 1992 roku szkole przywrócono nazwę Królowej Jadwigi. W związku
z reformą szkolnictwa w 1999 roku w Szkole Podstawowej nr 3 od 1999 planowano jej
likwidację. Zgodnie z założeniami reformy edukacji i decyzją Rady Miasta Przemyśla
w roku szkolnym 1999/2000 zaprzestano naboru do klas szkoły podstawowej, a na jej
bazie utworzono Gimnazjum nr 2. Oficjalne zakończenia działalności Szkoły Podstawowej
nastąpiło 31 VIII 2004 roku Szkoła mieściła się początkowo w lokalach wynajętych w
budynkach prywatnych. Pierwszy samodzielny budynek uzyskała ona przy ul. Wodnej 9,
gdzie mieściła się do roku 1903. Następnie zlokalizowano ją w budynku przy ul. Ratuszowej
1, stanowiącym poprzednio siedzibę Szkoły Wydziałowej Męskiej Podczas II wojny światowej
w budynku szkoły przy ul. Ratuszowej 1 mieścił się niemiecki sztab wojskowy, a następnie
budynek został przeznaczony na hotel dla uchodźców. W latach 1965-1967 przeszedł on
kapitalny remont, a w latach 1964-1969 została dobudowana sala gimnastyczna. W 1990
roku ze względu na złe warunki lokalowe (1 X tego roku runął strop pomiędzy parterem
a I piętrem) zaistniała możliwość rozwiązania szkoły. Jednak Rada Miejska podjęła
decyzję o przeprowadzeniu gruntownego remontu budynku, udostępniając młodzieży na
czas jego trwania dwa budynki zastępcze. 2 I 1992 rozpoczęto naukę w wyremontowanym
budynku. Aktualnie mieści się w nim Gimnazjum nr 2.
415 j.a. jednostka archiwalna, 5.1 mb. metr bieżący
aktowe materiały archiwalne - 415 j.a. 5.1 mb.
0 j.a. jednostka archiwalna, 0 mb. metr bieżący
Aktotwórca: Szkoła Podstawowa Nr 3 w Przemyślu
Inne nazwy twórcy: Szkoła Wydziałowa żeńska V-klasowa im. Św. Jadwigi połączona ze Szkołą Ludową IV-klasową
Archiwum Państwowe w Przemyślu
(ul. Lelewela 4, 37-700 Przemyśl)