Informacje ogólne
Scope and content
Zawartość
Materiały z konferencji sprawozdawczo-wyborczych; 1971, 1975-1976, 1978; sygn. 1;
protokoły z posiedzeń Rady Zakładowej; 1976-1980; sygn. 2; akta Zakładowej Komisji
Rozjemczej; 1976-1977, 1980; sygn. 3; komisje problemowe - skład osobowy; 1978; sygn.
4; ewidencja delegacji Rady Zakładowej; 1965-1981; sygn. 5; ewidencja członków Rady
Zakładowej i Rady Robotniczej oraz komisji problemowych; 1966-1969, 1972, 1974; sygn.
6; sprawy dotyczące działalności związku zawodowego i zakładu pracy; 1974, 1978-1981;
sygn. 7; sprawozdania statystyczne z działalności Zakładowej Organizacji Związkowej
za lata 1975, 1977-1979; 1976, 1978-1980; sygn. 8; protokoły i zalecenia pokontrolne;
1971, 1975, 1977-1979; sygn. 9; dokumentacja dotycząca zarządzeń, informacji, pism
wysyłanych przez Centralną Radę Związków Zawodowych w Warszawie; 1973-1981; sygn.
10; dokumentacja dotycząca zarządzeń, informacji, pism wysyłanych przez Związek Zawodowy
Metalowców Oddział Zarządu Głównego w Rzeszowie; 1973-1981; sygn. 11; dokumentacja
dotycząca zarządzeń, informacji, pism wysyłanych przez Wojewódzką Radę Związków Zawodowych
w Rzeszowie; 1974; sygn. 12; dokumentacja dotycząca zarządzeń, informacji, pism wysyłanych
przez Powiatową Radę Związków Zawodowych w Lubaczowie; 1974; sygn. 13; dokumentacja
dotycząca zarządzeń, informacji, pism wysyłanych przez Wojewódzką Radę Związków Zawodowych
w Przemyślu; 1975-1980; sygn. 14-15; . pisma informacyjne przychodzące z różnych instytucji;
1972, 1974, 1976-1980; sygn. 16; dokumentacja dotycząca informacji wysyłanych przez
instancje partyjne (KW PZPR w Przemyślu, KM PZPR w Lubaczowie, Miejski Komitet FJN
oraz ZSMP); 1974, 1976-1979; sygn. 17; zarządzenia i polecenia Dyrektora zakładu;
1976-1980; sygn. 18; sprawy szkoleń aktywu związkowego; 1976-1979; sygn. 19; współzawodnictwo
pracy – wytyczne, regulaminy, wyniki współzawodnictwa; 1974-1976, 1978-1980; sygn.
20; udział w czynach społecznych – zestawienia podjętych zobowiązań, sprawozdania
z ich wykonania; 1976-1980; sygn. 21; Samorząd Robotniczy – protokoły z Konferencji
Samorządu Robotniczego, protokoły komisji skrutacyjnych z wyborów robotników do KSR;
1974, 1976-1980; sygn. 22-23; realizacja zadań statutowych związku (rejestr wniosków
zasiłków statutowych, sprawy Pracowniczych Ogródków Działkowych, podania o zapomogi,
Zakładowy Fundusz Mieszkaniowy, wczasy, kolonie, sanatoria, organizowanie imprez kulturalno-oświatowych,);
1969-1981; sygn. 24-32; Zakładowy Fundusz Nagród – regulaminy, wykazy pracowników
nagradzanych; 1973-1974, 1976-1981; sygn. 33; dyplomy, odznaczenia, listy pochwalne
za dobrą pracę; 1978-1980; sygn. 34; sprawy pracownicze – zwolnienia; 1974, 1976-1980;
sygn. 35; sprawy BHP (akta dotyczące Społecznego Inspektora Pracy, społeczne przeglądy
warunków pracy i BHP); 1974-1980; sygn. 36-37; Zakładowe Ognisko Krzewienia Kultury
Fizycznej – regulaminy działania, sprawozdania z działalności; 1974, 1976-1980; sygn.
38; Klub Techniki i Racjonalizacji – zasady działania, ocena stanu wynalazczości;
1974, 1977-1979; sygn. 39; Klub Mistrza – skład, wykaz członków, notatka z kontroli,
regulamin konkursu o tytuł Przodującego Klubu Mistrza; 1976-1978, 1980; sygn. 40;
listy płac za prowadzenie księgowości związku; 1974; sygn. 41; działalność finansowa
Rady Zakładowej (wzory podpisów, przyznawanie dotacji, zamawianie pieczątek); 1973-1974,
1976-197; sygn. 42; zamówienia na zakup gazet, kalendarzy; 1974, 1979-1981; sygn.
43; raporty kasowe; 1974; sygn. 44; zestawienia obrotów i sald; 1974; sygn. 45; sprawozdania
z wykonania budżetu za 1974 r.; 1974-1975; sygn. 46; preliminarz budżetowy na 1982
r.; 1981; sygn. 47; sprawy spisu z natury – wybór kontrolerów, polecenia przeprowadzenia
spisu; 1977-1978; sygn. 48; społeczne przeglądy gospodarki materiałowej; 1977, 1979-1981;
sygn. 49; zaświadczenia o przynależności do związku; 1973-1974, 1976-1977, 1979-1980;
sygn. 50; ewidencja wydanych legitymacji związkowych; 1974-1976; sygn. 51; listy członków
opłacających składki; 1981; sygn. 52.
Record creators history
Dzieje ustrojowe
W wykonaniu decyzji zawartej w Zarządzeniu Nr 9/0/73 Ministra Przemysłu Lekkiego z
dnia 26.03.1973 r. oraz Zarządzenia Nr 19/Org/73 Ministra Przemysłu Maszynowego z
dnia 10.04.1973 r. przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zakłady Roszarnicze „Lubaczów”
zostało połączone z Bielską Fabryką Maszyn Włókienniczych „Befama” z siedzibą w Bielsku-Białej
w jedno przedsiębiorstwo. Przejęty zakład działający wg zasad pełnego wewnętrznego
rozrachunku gospodarczego został przystosowany do produkcji części zamiennych do maszyn
włókienniczych i otrzymał nazwę Bielska Fabryka Maszyn Włókienniczych Zakład Nr 2
w Lubaczowie. Przebranżowienie Zakładów Roszarniczych nastąpiło z dniem 1.04.1973
r. Podjęcie takiej decyzji podyktowane było brakiem perspektyw rozwojowych pracującego
od szeregu lat na deficycie b. Zakładu Roszarniczego. Wejście Bielskiej Fabryki Maszyn
Włókienniczych na teren Lubaczowa w poważnym stopniu rozwiązało trudności kadrowe
przedsiębiorstwa. Zakład Maszyn Budowlanych w Lubaczowie jako przedsiębiorstwo państwowe
powstał w 1978 r. z przekształcenia Bielskiej Fabryki Maszyn Włókienniczych Zakład
Nr 2 w Lubaczowie. Świadczą o tym imienne pieczątki, którymi sygnowane były zarządzenia
Dyrektora Bielskiej Fabryki Maszyn Włókienniczych Zakład Nr 2 w Lubaczowie oraz Dyrektora
Zakładu Maszyn Budowlanych w Lubaczowie. W obu tych przypadkach występuje to samo
nazwisko. Decyzją Ministra Przemysłu Maszynowego w listopadzie 1977 r. Zakład został
podporządkowany organizacyjnie Kombinatowi Przemysłowemu Huta Stalowa Wola w Stalowej
Woli. Zgodnie z powyższą decyzją Zakład był zobowiązany realizować plan produkcyjny
pod potrzeby Befamy do końca listopada 1977 r. Przejęcie Zakładu przez Kombinat Huta
Stalowa Wola spowodowało konieczność szybkiego przeorganizowania Zakładu. Do czasu
reorganizacji Zakład korzystał z pełnej obsługi technologiczno-konstrukcyjnej, planowania
produkcji i zaopatrzenia materiałowego organizowanej przez Befamę. W 1980 r. Zakład
produkował części do maszyn budowlanych dla Kombinatu Huta Stalowa Wola oraz w ramach
kooperacji dla Bielskiej „Befamy” i „Wiskordu Szczecin”. Wewnątrz struktur zakładu
cały czas działał Związek Zawodowy. Początkowo był to Związek Zawodowy Pracowników
Przemysłu Włókienniczego, Odzieżowego i Skórzanego Zakładów Roszarniczych „Lubaczów”
w Lubaczowie, natomiast z chwilą przebranżowienia Zakładów Roszarniczych w Bielską
Fabrykę Maszyn Włókienniczych Zakład Nr 2 w Lubaczowie - Związek Zawodowy Metalowców
Bielskiej Fabryki Maszyn Włókienniczych Zakład Nr 2 w Lubaczowie, a od 1978 r. Związek
Zawodowy Metalowców Zakładu Maszyn Budowlanych w Lubaczowie. Protokolarne przekazanie
Zakładowej Organizacji Związkowej Związków Zawodowych Pracowników Przemysłu Włókienniczego,
Odzieżowego i Skórzanego do Związku Zawodowego Metalowców Oddział w Rzeszowie nastąpiło
dnia 9.10.1973 r. zgodnie z porozumieniem zawartym między Zarządami Głównymi wymienionych
Związków. Podstawą prawną, na której opierała się działalność Rady Zakładowej był
dekret o utworzeniu rad zakładowych z 6.02.1945 r. znowelizowany w 1947 r. i ustawa
o związkach zawodowych z 1.07.1949 r. Wszystkie branżowe związki zawodowe były skupione
od 1949 do 1980 r. w Zrzeszeniu Związków Zawodowych w Polsce, którego organ stanowiła
Centralna Rada Związków Zawodowych (CRZZ). Podstawową jednostką organizacyjną związku
zawodowego była zakładowa organizacja związkowa, w której skład wchodzili członkowie
związku zawodowego zatrudnieni w zakładzie pracy. W zakładzie zatrudniającym, co najmniej
100 pracowników wybierano radę zakładową a w zakładzie o mniejszej liczbie zatrudnionych
– można było zamiast rady zakładowej wybrać delegata związkowego. Związek zawodowy
był, według obowiązujących przepisów prawnych, organizacją autonomiczną, samorządną,
niezależną, działającą w ustroju socjalistycznym na zasadach demokratycznych, zgodnie
z konstytucją PRL. Rozwijał działalność na rzecz poprawy warunków i poziomu życia
pracowników i ich rodzin. Jako powszechna organizacja ludzi pracy współuczestniczył
w kształtowaniu i realizacji zadań z zakresu polityki społecznej i społeczno-gospodarczego
rozwoju kraju. Przynależność do związku była dobrowolna. Jego członkiem mógł być każdy
zatrudniony na podstawie umowy o pracę, mianowania, powołania czy wyboru. Dowodem
przynależności do związku była ważna legitymacja. Członkowie związku mieli między
innymi prawo: • zwracać się do związku w sprawach socjalnych i warunków pracy; • do
obrony należnych im praw w przypadku naruszenia ich przez kierownictwo zakładu pracy;
• brać udział w strajkach bez naruszenia norm moralnych, etycznych i humanitarnych;
• być członkiem kasy zapomogowo-pożyczkowej i innych kas koleżeńskich; • do zasiłków
i zapomóg z funduszy związkowych; • do bezpłatnej pomocy prawnej związku w sprawach
wynikających ze stosunku pracy. Instancje związkowe były wybierane przez członków
związku w wyborach tajnych, przy czym liczbę kandydatów określało zebranie sprawozdawczo-wyborcze.
Uchwały wszystkich instancji związkowych zapadały większością głosów, instancje związkowe
składały okresowe sprawozdania ze swej działalności. Członkowie rady zakładowej pełnili
swe funkcje społecznie; przysługiwało im jednakże od zakładu pracy pełne wynagrodzenie
za czas, w którym zachodziła konieczność wykonywania obowiązków członka rady zakładowej
w godzinach pracy, a także zwrot poniesionych przez pracownika wydatków. Najwyższą
władzą związku na szczeblu zakładowym było Ogólne Zebranie Organizacji Związkowej
albo Zakładowa Konferencja Delegatów. Członkowie związku zatrudnieni w działach, oddziałach,
zespołach wyodrębniających się charakterem lub miejscem pracy mogli tworzyć tzw. grupy
związkowe. Mogły one liczyć nie więcej niż 50 osób i były podstawowym ogniwem zakładowej
organizacji związkowej. Pracą każdej grupy kierował mąż zaufania w ścisłej współpracy
z aktywem grupy związkowej. I tak w obrębie Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu
Włókienniczego, Odzieżowego i Skórzanego Rady Zakładowej Zakładów Roszarniczych w
Lubaczowie w 1969 r. wybrano 8 grup związkowych a w 1972 r. - 6. W 1975 r. w obrębie
Związku Zawodowego Metalowców Rady Zakładowej Bielskiej Fabryki Maszyn Włókienniczych
Zakład Nr 2 w Lubaczowie na ogólnym zebraniu SOWI wybrano 1 grupę związkową w składzie
3 osób, w tym Społeczny Inspektor Pracy. Rada Zakładowa Zakładu Maszyn Budowlanych
w Lubaczowie nie posiadała grup związkowych. Rada Zakładowa dla pełnego zabezpieczenia
wykonania swoich zadań powoływała z własnej inicjatywy stałe i tymczasowe komisje.
Na plenarnym posiedzeniu Rady Zakładowej Zakładów Roszarniczych w Lubaczowie w 1966
r. powołano następujące Komisje: Komisję Kulturalno-Oświatową, Socjalno-Bytową, Ochrony
Pracy, Młodzieżową, Współzawodnictwa, Kobiecą, Pracy i Układu Zbiorowego, Komisję
Rozjemczą. W 1969 r. utworzono: Komisję Kulturalno-Oświatową, Socjalno-Bytową, Ochrony
Pracy, Młodzieżową, Współzawodnictwa, Kobiecą, Sportową i powołaną w 1970 r. Komisję
Ubezpieczeniową. W 1972 r. powołano: Komisję Współzawodnictwa, Kobiecą, Młodzieżową,
Socjalno-Bytową, Ubezpieczeń Społecznych, Sportową, Ochrony Pracy, Przeglądów Społecznych
na Zakładzie. W 1975 r. Rada Zakładowa Bielskiej Fabryki Maszyn Włókienniczych Zakład
Nr 2 w Lubaczowie powołała 5 komisji problemowych: Komisję Ochrony Pracy, Kobiecą,
Młodzieżową, Współzawodnictwa, Racjonalizacji i Wynalazczości. W 1978 r. przy Radzie
Zakładowej Zakładu Maszyn Budowlanych w Lubaczowie działała Komisja Historyczna, a
na posiedzeniu w dniu 20.02.1980 r. powołano następujące komisje problemowe: Komisję
Ochrony Pracy, ds. Pracujących Kobiet, Socjalno-Bytową, ds. Młodzieży, Kultury i Wychowania,
Współzawodnictwa. Nadzór w zakresie organizacyjnym nad Radą Zakładową omawianego Związku
sprawowało terenowe przedstawicielstwo CRZZ, które stanowiła do 1975 r. Wojewódzka
Rada Związków Zawodowych w Rzeszowie, a w latach 1975-1980 – Wojewódzka Rada Związków
Zawodowych w Przemyślu. Działalność Rady Zakładowej nadzorowała także struktura branżowa
– początkowo Związek Zawodowy Pracowników Przemysłu Włókienniczego, Odzieżowego i
Skórzanego Zarząd Główny w Łodzi, a z chwilą przebranżowienia Zakładu nadzór sprawował
Związek Zawodowy Metalowców Zarząd Główny w Warszawie. Przełom w znaczeniu związków
zawodowych przyniósł sierpień 1980 r. Niezadowoleni z dotychczasowego sposobu rządzenia
robotnicy, po fali protestów i strajków skierowali się w stronę nowo tworzącego się
Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, widząc w nim gwaranta
i obrońcę swoich praw. Związek Zawodowy Metalowców Rada Zakładowa Zakładu Maszyn Budowlanych
w Lubaczowie działał do 13.12.1981 r., kiedy to na mocy dekretu Rady Państwa został
wprowadzony Stan Wojenny i działalność wszystkich związków zawodowych w Polsce została
zawieszona.
Conditions governing access
Other finding aids
Informacje o innych pomocach ewidencyjnych
inwentarz książkowy
Extent
52 j.a. jednostka archiwalna, .35 mb. metr bieżący
Genre of the material
aktowe materiały archiwalne - 52 j.a. .35 mb.
Extent
1 j.a. jednostka archiwalna, .01 mb. metr bieżący
Language of the material
polski
Record creator
Aktotwórca: Związek Zawodowy Metalowców Rada Zakładowa Zakładu Maszyn Budowlanych w Lubaczowie
Inne nazwy twórcy:
Content provider
Archiwum Państwowe w Przemyślu
(ul. Lelewela 4, 37-700 Przemyśl)