Scope and content
Zawartość
przywileje, wilkierz miasta, darowizny, spisy inwentarzowe, rozporządzenia 1526-1820
sygn. 1-4 księgi protokołów sądu ławniczego i sądu miejskiego 1678-1765 sygn. 5-6
księgi rachunkowe, rejestr czynszów 1683-1849 sygn. 7-9 rozporządzenia na wypadek
epidemii dżumy 1770-1772 sygn. 10 księga Towarzystwa Strzeleckiego, zawiera spis członków,
statut, rozporządzenia, rachunki i spisy wydatków 1781-1840 sygn. 11 utworzonie składów
soli 1826-1906 sygn. 12 kontrole wojska 1886-1918 sygn. 13 rozporządzenia dotyczące
szkół, plany lekcji 1886-1918 sygn. 14 rozporządzenia dotyczące kontroli statków zawijających
do portu, pracowników służby zdrowia na wypadek epidemii gruźlicy, instrukcja działania
na wypadek stwierdzenia epidemii dżumy 1897-1909 sygn. 15 prośby o zapomogi 1888-1918
sygn. 16 atesty, świadectwa i poświadczenia, rzemiosło, handel, kupiectwo 1888-1918
sygn. 17-19 dzierżawa prawa do polowania 1863-1895 sygn. 20 akta dotyczące procesów
administracyjnych 1912-1914 sygn. 21 ankiety szacujące potrzeby gospodarki rolnej
1922-1922 sygn. 22 pożyczki, projekt budżetu 1925-1935 sygn. 23-24 cech rzeźników
1925-1925 sygn. 25 zaopatrzenie wojska 1812-1812 sygn. 26 zatrudnienie nauczycieli
1896-1900 sygn. 27 przepisy finansowe 1933-1933 sygn. 28
Record creators history
Dzieje ustrojowe
Nazwa miasta Orneta zostaje wymieniona w przywileju lokacyjnym Lidzbarka z 1308 r.
W dokumencie tym wymienia się sołtysa orneckiego, Wilhelma. Przyjmuje się, że Orneta
otrzymała akt lokacyjny w ok. 1312 r. z rąk biskupa Eberharda z Nysy. Pierwszy znany
tekst przywileju lokacyjnego pochodzi z 14 sierpnia 1359 r., wystawiony przez biskupa
Jana Stryprocka. Orneta, jak większość miast warmińskich, była lokowana na prawie
chełmińskim. Nowej osadzie nadano 68 włók czynszowych oraz 40 włók wolnych. W miastach
warmińskich lokowanych na prawie chełmińskim władzę zwierzchnią sprawował biskup.
Drugą osobą, po biskupie, był zasadźca miasta, nazywany sołtysem. Najważniejszym z
jego uprawnień była jurysdykcja sądowa. Sołectwa miejskie i wiejskie były dziedziczone.
Rada, chcąc się pozbyć dziedzicznych sołtysów starała się o wykupienie sołectwa. W
Ornecie nastąpiło to w 1351 r. Zanik sołtysów dziedzicznych spowodował wzrost znaczenia
rady miejskiej. Rada składała się z sześciu rajców i dwóch burmistrzów: urzędującego
i jego zastępcy. Podobny skład rady przetrwał aż do 1772 roku, z tym, że z biegiem
czasu powstała ważna funkcja pisarza, zwanego notariuszem miejskim. Początkowo rada
decydowała wspólnie o wszystkich sprawach miejskich. Sprawami jurysdykcji na obszarze
miejskim zajmowała się ława złożona z trzech ławników, a na ich czele stał zatwierdzony
przez biskupa przewodniczący. Ustawa o reformie ustroju miejskiego w państwie pruskim,
tzw. "Städteordnung" z 19.11.1808r. ustanowił burmistrza wraz z zarządem miejskim
-władzą wykonawczą, natomiast organem ustawodawczym była rada miejska. Wszystkie władze
miały być wybieralne. Miasta utraciły swoje dawniejsze uprawnienia sądowe. Ustrój
miasta w drugiej połowie XIXw. i na początku wieku XX określiła ordynacja miejska
dla siedmiu prowincji wschodnich z 30.05.1853r. Organizację miasta zmieniła ustawa
o ustroju gmin, tzw. "Gemeindeverfassungsgesetz" z 15.12.1935r., która ograniczała
rolę samorządu. Zlikwidowano radę miejską oraz kolegium magistrackie. Pełną i wyłączną
odpowiedzialność za administrowanie miastem ponosił burmistrz wybierany przez NSDAP
i państwo. Organem doradczym była rada gminna powołana w miejsce dawnej rady miejskiej.
Ustawa z 30.01.1935r. była kontynuacją ustawy z 1933r.
Conditions governing access
Other finding aids
Informacje o innych pomocach ewidencyjnych
inwentarz książkowy
Extent
28 j.a. jednostka archiwalna, .9 mb. metr bieżący
Genre of the material
aktowe materiały archiwalne - 28 j.a. .9 mb.
Extent
0 j.a. jednostka archiwalna, 0 mb. metr bieżący
Keywords
Indeks geograficzny
Geographic names:
Ornet Fluss
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Orneta
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Wormditt
Indeks osobowy
Personal names:Arendt Alfons Bader Albert Bargel Joan Bartel Anna Bartel Elisabeth Baumgart Josef Behlau Elisabeth Behlau Franz Behrendt Josef Berendt Joan Bernet Hugo Beyer August Bielau Eduard Biell Wulhelmine geb. Pätzel Bioletzki Rosa Bitkowski Johann Blank Paul Bleise Paul Bludau Ananstasia geb. Weiss Bludau Andreas Bludau Rosa Bogun Carl Böhm Johann Böhm Johann Böhm Paul Böhn Paul Bolz Joseph Borchert August Borgman Caroli Brachmann Max Braun August Braun Franz Braun Michael Braun Otto Bucholtz August Bucholtz Gustaw Bucholz Martha Buhnau Bertha Burchert Julius Casimir Martha Dargel Hedwig Dargel Julius Duwe Franz Eduard Dyck Robert Dziatkowski Franciskus Eckert Franz Engelberg Bertha Engling August Eppingen Fritz Eppinger Fritz Erdmann Julius Eugelberg Adalbert Feidr Johann Fock Georgius Fox Josef Freudenberg Hermann Fuhn Clara Gackel Friedrich Gehrmann Valentin Gendritzki Theodor Geng Paul Gerigk Johann i Margarete z d. Ruhnau Geritz Franz Geritz Gasparis Gillmaeister Anna Gilzer Lucia Gladen Joan Glaw Andreas Glaw Zacharias Goldau Hugo Graw Anton Greisner Emil Greissner Emil Grell Heinrich Greritz Gasparis Griffke Wilhelm Grischmann David Gross Georg Grqabowski Adam Stanisław Haagen Albert Hallmann Anton Heick Franz Hennig Bertha Hiepler Fritz Hinz August Hinz Joannis Hinz Michael Hinzmann Andreas Hinzmann Johann Hipler Fritz Hoenig Bruno Hofmann Franc Hofmann Jacob Hofmann Joan Hohman Joseph Hohmann Joseph Höhn Josef Höhn Joseph Hohsman Joannis Holzky Rudolf Hoppe August Jung Martha Kadan Franz Kandler Otto Kellmann Auguste Kellmann Catharina Ketner Gustav Keuchel Franz Kissler Gustav Klein Andreas Klein Rudolf Klingenberg bernhard Kluth Anton Kluth Elisabeth Knoblauch Ferdinand Knobloch Anton Kohse Otto Kohwaldt Franz Kohwaldt Joseph Koll Anna Koll August Koll Nicolaus Kollberg Ernst Kowaldt Christiani Kraft Bruno Krakowski Josef Kreichner Johann Kromer Marcin Kromer Marcin Kroschewski Paul Kucharzewski Michael Kuhn August Kuhn Karl Kuhn Maria Kuschmaltz Franciszek Lange Maria Langwald Elisabeth Langwalt Petrus Lay Anton Lehmann Anton Lehmann Joan Leidtke Franz Lemke Frnaz Leszczyński Wacław Lettau Valentin Liebert Andreas Liedig Eduard Liedig Paul Lieter August Lingemann Catharina Lingmann Franz Lingmann Johann Lingnau Nathalie Lionau Michael Lipski Emil Litteck Aqugust Luczak Peter Marquardt Franz Martin Joseph Marx Joseph Melcher Anna Melicher Andreas Meltzer Petro Menzel Ferdinand meshing Anton Mittenberg Sally Moschall Emil Mosen elisabeth Motzkus Martin Müller Albertus Müller Joan Müller Paul Müller Samuel Neimann Georg Neubarth Richard Neudenberger Karl Neuenborn Robert Neumann Max Neuwald Clara Neuwaldt Anton Neuwaldt Josef Nisch Margarete Nitsch Bernhard Nitzmann Petrus Olszewski Joanes Orlikowski von Thomas Ott Emilie Otto Paulus Pacholl Wilhelmine geb. Pätzel Palm August Pencvit Anton Cajetan Perk Agathe Perwo Ernst Carl Peter Joseph Peters Fritz Pilgermann Emilie Piotrowski Andreas Plath Anton Pohlmann Bernhard Poschmann Carl Franz Poschmann Fritz Potocki Teodor Preuss Vincenz Puth Ferdinand Radau Albert Radau Carl Radau Eduard Radau Franz Radau Johann Rex Anton Rockel Josef Roepert Rudolf Rohn Emil Rohn Petrus Romeike Carl Rosenkranz Josef Rosenkranz Joseph Rudnicki Szymon Ruhnau Paul Schacht Ida Schacht Katharina Schacht Otto Scharnitzki Ascher Scharnitzki Gustav Scheffler Danielis Schicht Johann Schilling Rudolf Schinz Ernst Schlesiger Joan Schmidt Georg schmidt Joan Schneider Eduard Schneider Josef Schnigenberg Anna Schnigsberg Theodorus Schrnitzki Eugen Schröder Joseph Schroeter August Schroeter Ferdinand Schröter Adalbertus Schröter Jacob Schulz Anna Schulz Georg Schulza Aloys Schwartz Hubert Schwarz Ottilie Anna Silberbauch Valentin Soczewski von Just Sommerfeld Andreas Sonnabend Emil Sowa Franz Sperling Friedrich Sperling Julius Sperling Otto Splaneemann Elisabeth Stange Joseph Steffen Robert Steinke Anton Stoll Johann Stolz Emil Suht Franz Taeger Karl Tausch Caspar Tausch Johann Peter Teicher Johann Thaler Joachim Thater Andreas Thiel Andreas Thiel Franz Thiel Paul Thim Mathias Thimm August Thomaszewski August Tilz Valentin Treps Ignatz Ulm Josef Wajwod Anton Wanderlich Leopold Wax Anton Wax Johan Wax Joseph Weide August Weinberg August Weiss Otto Wichman Maria Wichmann Andreas Wichmann Maria Wirdel Franz Wobbe Anton Wölki Anton Wydżga Jan Stefan Zagermann Joseph Zahmer Carl Załuski Andrzej Chryzostom Zimmermann Barbara Zimmermann Otto Paul
Indeks przedmiotowy
Subjects:
akty darowizmy
ankieta
apelacje
biskup
biskup warmiński
biskup warmiński
biskup warmiński
bractwo
burmistrz
Cech Rzeźnicki
czynsz
dekrety
dokumenty
dzierżawa
dżuma
dżuma
epidemie
ewangelicka szkoła
faktoria
gruźlica
handel
kasa
katolicka szkoła
komiwojażer
kontrola portów
kontrola statków
kontrole
kopie dokumentów
kopie dokumentów
korporacja
kościół
krawiec
księga racunkowa
kupcy
kupiectwo
legitymacje rzemieślinicze
listy
malarz pokojowy
malarze
miasto
miasto biskupie
nauczyciel
notariusz
obchody powstania cechu rzeźników
ocena potrzeb rolników
odpisy dokumentów
odwołania
plan lekcji
pobór podatku
podatek
polowanie
pożyczki
prawo polowania
prcownicy sezonowi
preliminarz
preliminarz budżetowy
proces administracyjny
projekt budżetu
projekt budżetu
protokoły
protokoły
przepisy finansowe
przywileje miasta
przywileje miasta
przywileje miasta
przywileje miasta
rachunki
rachunkowość
regulacje prawne
regulamin
rejestr
rejestr podatkowy
reklamacje
rekurs
rozporządzenia
rozporządzenia
rozporządzenia
rozporządzenie
rozporządzenie
roztrzygnięcia
rzemiosło
sąd ławniczy
sąd miejski
składy soli
spisy inwentarzowe
statut
szkolnictwo
szkoła
Towarzystwo Strzeleckie
umowa
wilkierz
wojsko
wojsko
wydatki
zaopatrzenie
zapomogi
zaraza
zarząd miasta
zarządzenia
zatrudnianie nauczycieli
zatrudnieni czasowo
Language of the material
niemiecki
Record creator
Aktotwórca: Akta miasta Orneta
Inne nazwy twórcy: Magistrat Wormditt
Content provider
(ul. Partyzantów 18, 10-521 Olsztyn)