Zawartość
akta personalne 1832-1936 sygn.1-7 protokoły posiedzeń zarządu miasta, uchwały rady
miejskiej 1848, 1914 sygn.8-9 sprawy finansowe: kontrole kasy miejskiej, przyznanie
rent wdowich, zapomogi 1882-1939 sygn.10-13 ewidencja ludności 1911-1932 sygn. 14
sprawy sporne i sądowe 1906-1932 sygn. 15-16 testamenty (depozytorium Szpitala w Lipniku)
1800-1825 sygn. 17-19
Dzieje ustrojowe
Miasto Królewiec do pierwszej połowy XVIIIw. tworzyły trzy oddzielne organizmy miejskie:
Stare Miasto, osada z 1258r., prawa miejskie otrzymała 28.02.1286r.; Nowe Miasto,
nazywane zwyczajowo Lipnik, powstałe 27.05.1300r. i Knipawa, osada handlowa na wyspie,
której prawa miejskie nadano 06.04.1327r. Trzy osady miejskie miały odrębne władze
miejskie, przy czym uprawnienia sądownicze nie dotyczyły spraw braci zakonnych.
Stare Miasto i Knipawa należały do Hanzy, natomiast Lipnik, nie otrzymawszy gruntów
nad Pregołą, pozostał miastem rzemieślniczym. Ranga Królewca wzrosła od 1457r., kiedy
stał się rezydencją wielkiego mistrza. Następujące w kolejnych latach zmiany polityczne,
sekularyzacja Zakonu, utworzenie świeckiego państwa, przyjęcie nowej religii przez
księcia Albrechta Hohenzollerna były przyczyną znaczącego rozwoju miasta. Ustrój trzech
miast określała ordynacja z 1620r. Na czele każdego miasta stała rada składająca się
z burmistrza, wiceburmistrza i 10 rajców. W latach 1722-1723 nastąpiła bardzo wnikliwa
kontrola trzech miast, która miała na celu wykrycie nadużyć oraz znalezienie oszczędności
w administracji miejskiej. W efekcie król Prus, Fryderyk Wilhelm I, wydał 13.06.1724r.
reglament ratuszowy, na mocy którego scalono Stare Miasto, Lipnik i Knipawę w jedno
miasto Królewiec. Magistrat składający się z 25 członków: 3 burmistrzów, 16 rajców
zwykłych i 6 nadzwyczajnych obradował w ratuszu knipawskim. Sąd miejski, który miał
swoją siedzibę w ratuszu staromiejskim, składał się z 14 ławników i sędziego. Nowe
przepisy z 28.06.1783r. wprowadziły zmiany w składzie magistratu, liczył on bowiem
odtąd 12 członków: nadburmistrza, jego zastepcy i 10 radnych. Zmianę ustroju miasta
przyniosła ustawa, tzw. Städteordnung z 19.11.1808r. , na mocy której rozgraniczono
władzę ustawodawczą, przyznaną radzie miejskiej i wykonawczą , która pozostawała w
gestii magistratu. W Królewcu w końcu stycznia 1809r. wybrano 102 radnych z 41 okręgów,
natomiast 04.02.1809r. rada miejska wybrała zarząd: 6 radnych, tzw. opłacanych w tym
burmistrza, syndyka, radcę budowlanego, skarbnika i dwóch radnych oraz 12 nie opłacanych.
Na czele zarządu stał nadburmistrz i jego zastępca. W październiku 1809r. w magistracie
działało 11 deputacji. Rozwój gospodarczy, społeczny, kulturalny, a co zatym idzie
rozbudowa miasta w drugiej połowie XIXw. spowodowała intensyfikację władzy samorządowej.
Dotychczasowe jednoosobowe stanowiska rozrastały się w decernaty, wydziały, urzędy.
Reformę administracji miejskiej przeprowadził burmistrz Gördeler w 1924r. Zmniejszył
ilość urzędów do 15, łącząc ich poprzednie funkcje, jak również uległa zmniejszeniu
ilość deputacji, komisji i wydziałów. Ustawa o ustroju gmin "Gemeindeverfassungsgesetz"
z 30.01.1935r., ograniczająca rolę samorządu miejskiego, wymusiła na zarządzie miasta
wprowadzenie zmian w organizacji władz samorządowych. Zlikwidowano radę miejską i
kolegium magistrackie. Pełną odpowiedzialność za administrację miejską ponosił burmistrz,
organem doradczym była rada gminna.W skład zarządu miasta Królewiec wchodzili: nadburmistrz,
burmistrz, skarbnik i siedmiu urzędników, natomiast radę tworzyło 30 radnych, wszyscy
byli członkami NSDAP. Królewiec zniszczony w sierpniu 1944r. nalotami alianckimi,
po oblężeniu przez wojska radzieckie skapitulował 09.04.1945r.
19 j.a. jednostka archiwalna, .15 mb. metr bieżący
aktowe materiały archiwalne - 19 j.a. .15 mb.
0 j.a. jednostka archiwalna, 0 mb. metr bieżący
Indeks geograficzny
Geographic names:
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królewiec
Królwiec
Indeks osobowy
Personal names:Bensemann Budnick Richard Driesen Elsner Friedrich Elsner Wilhelmine Feierabend Luise Frentzke Otto L.W. Friedlander Gabriel Gerstenhauer Anna Grube Margarete Gutleben Herz Heyer Hohenberg Wilhelm Klaft Justine geb.Lazasarkowna Klaft Michael Klein Anna Klein Hermann Klein Wilhelm Kleinkowski Elwira Kleinkowski Margarete Kögler Max Lange Olga Meyer Gertrud Michaelson Okuneck Pauline Paulun Julius Rasch Klara Rasch Kurt Alfred Richard Rasch Richard Reinke Heinrich Julius Ernst Ridzewski Antonie Riemann Hermann Rosenfeld Johann Rosenhain Rottkay v. Jacob Schadtke Karl Schillies Wilhelm Schleemüller Dorothea geb. Deiwinger Schliwsky Hermann Schröder Erich Schroetter Lina Sprengel Wilhelmine Stetzuhn Franz Stobbe Anna Elisabeth geb.Schroeder Stobbe Karl Ludwig Stoermer Friedrich Stolzke Auguste Stumpf Hedwig Weissenberg Hermann Zöllner Johann August
Indeks przedmiotowy
Subjects:
akta personalne
akta personalne
akta personalne
akta personalne
akta personalne
akta personalne
akta personalne
kasa miejska
komornik
komornik
kontrola finansowa
poborca podatkowy
protokoły posiedzeń
protokoły posiedzeń
rada miejska
referendarz
renta wdowia
renta wdowia
sprawa sporna
strażnik budowlany
technik geodeta
testament
testament
testament
ustalenie ojcostwa
woźny
zapomogi
zarząd miasta
zezwolenia na pobyt
(ul. Partyzantów 18, 10-521 Olsztyn)