Beschrijving
Inventaris van het archief van het Maritiem Museum Prins Hendrik, vanaf 2000 Maritiem
Museum te Rotterdam
Plaats van uitgave
Rotterdam
Jaar van uitgave
2010
Overheid of particulier
Overheid
Geschiedenis van de archiefvormer
Geschiedenis van de archiefvormer
De geschiedenis van het Maritiem Museum, dat tot 1999 de naam "Maritiem Museum Prins
Hendrik" droeg, gaat terug tot 1873. In dat jaar werd het museum gesticht rond de
collectie van de Koninklijke Nederlandsche Yachtclub, waarvan Prins Hendrik (1820-1879)
voorzitter was.
De basis van deze modellencollectie is in 1852 gelegd. De vereniging was gevestigd
aan de Willemskade. In verband met een ongunstige financiële situatie werd de vereniging
in 1880 opgeheven en werd het verenigingsgebouw door de gemeente Rotterdam aangekocht.
De gemeente besloot op 2 augustus 1883, op initiatief van enkele particulieren, dit
gebouw te gebruiken voor een volkenkundig museum. In 1885 kwam ook de collectie van
het Maritiem Museum in handen van de gemeente. Er werd voor beide musea één directeur
aangesteld. De directeur werd gecontroleerd door een Commissie van Toezicht voor het
Museum voor Land- en Volkenkunde, het huidige Wereldmuseum, en het Maritiem Museum
Prins Hendrik. Op 1 mei 1885 openden de nieuwe musea voor het eerst hun deuren voor
het publiek. Aanvankelijk beperkte de activiteit van de musea zich tot het uitstallen
van de gehele collectie in de expositiezalen.
Na 1940 werden tentoonstellingen georganiseerd die speciale aandacht voor een bepaald
onderdeel van de collectie vroegen. In 1949 kreeg het Maritiem Museum een eigen onderkomen
aan het Burgemeester s'Jacobplein in Rotterdam. Hoewel de twee musea fysiek gescheiden
werden bleven ze één gemeentelijke organisatie.
In 1961 kregen beide musea een aparte directeur en kwamen er twee verschillende Commissies
van Toezicht. Het Maritiem Museum Prins Hendrik was van 1979-1986 gehuisvest in een
tijdelijk onderkomen aan de Scheepmakershaven, terwijl aan de Leuvehaven 1 een nieuw
museumgebouw werd gebouwd. [NOTE Zie Rubriek "Huisvesting" de inventarisnummers 176-188
betreffende betreffende het aanleggen van een nieuw museum aan de Leuvehaven 1 en
het meewerken aan de aanleg van een buitenmuseum bij de nieuwe locatie] Vanaf 1986
is het Maritiem Museum gevestigd op dit adres.
Tot 2004 bestonden de taken van het museum uit collectievorming- en beheer, alsmede
uit voorlichting en presentatie. Binnen het collectiebeheer vallen de onderdelen toegepast
onderzoek en behoud en beheer te onderscheiden. Binnen presentatie vallen de onderdelen
tentoonstellingen en educatie te onderscheiden. Vanaf 2004 zijn de taken communicatie
en marketing toegevoegd. Vanaf 1 januari 2006 is het Maritiem Museum een stichting
geworden en is het dus niet meer een dienst van de gemeente.
Bronvermelding:
- Jaarverslagen 1966, 1978 en 2000
- Inleiding van de inventaris van het archief van het Museum voor Land- en Volkenkunde
en Maritiem Museum Prins Hendrik (1858) 1883-1960, opgesteld door het Gemeentearchief
Rotterdam (inventarisnummer 563).
Geschiedenis van het archief
Geschiedenis van het archief
Het te bewerken archief bevond zich in het pand aan de Leuvehaven 1 en was verspreid
over meerdere ruimtes. Het omvangrijkste gedeelte bevond zich in de archiefruimte
bij het secretariaat. Een ander gedeelte bevond zich in kasten op de afdeling Behoud
en Beheer. Tenslotte was een gedeelte van het archief terug te vinden in een trappenkast
vlakbij het secretariaat.
Een belangrijk deel van het archief wordt gevormd door de series ingekomen en minuten
van uitgaande stukken. Daarnaast bestaat een groot deel uit stukken betreffende de
vorming en het beheer van de collectie, alsmede uit stukken met betrekking tot de
organisatie van tentoonstellingen.
Er heeft geen dossiervorming plaatsgevonden door een archiefmedewerker. Nadat er archief
werd gevormd door de afzonderlijke medewerkers, werd het grootste deel in beheer gegeven
aan het secretariaat. Een uitzondering wordt gevormd door de uitgaande kortlopende
en langdurige bruiklenen en de ingekomen langdurige bruiklenen. Deze worden beheerd
door de medewerkers van de afdeling Behoud en Beheer. De series ingekomen en minuten
van uitgaande stukken werden door de directiesecretaresse geregistreerd en op jaar
en datum weggezet. Van de ingekomen brieven zijn de jaren 1963-1973 en de jaren 1993-2005
aangetroffen. Van de uitgaande brieven zijn de jaren 1963-1973 en de jaren 1989-2005
aangetroffen.
Tussen 1983 en 1986 is een groot deel van het archief van het Museum voor Land- en
Volkenkunde en het Maritiem Museum Prins Hendrik overgebracht naar het Gemeentearchief
Rotterdam. Dit archief bevond zich in het gebouw van het Museum voor Land- en Volkenkunde
aan de Willemskade en bevatte bescheiden uit de periode 1883-1982. De archiefbescheiden
tussen 1883 en 1935 hadden betrekking op beide musea. De bescheiden na 1935 hadden
vooral betrekking op het Museum voor Land- en Volkenkunde.
In 2005 is het resterende deel overgebracht dat zich bevond in het gebouw van het
Maritiem Museum aan de Leuvehaven 1.
Verantwoording
Verantwoording
Deze inventaris heeft betrekking op het archief van het Maritiem Museum en beslaat
de periode 1961-2005.
De reden van deze looptijd is dat het museum vanaf 1961 een zelfstandige gemeentelijke
dienst werd met een eigen directeur en Commissie van Toezicht.
Omdat het museum per 1 januari 2006 niet langer meer een gemeentelijke dienst is,
is 2005 het eindjaar van het bewerkte archiefblok. Het archief is in 2007 door medewerkers
van Doxis Informatiemanagers geïnventariseerd.
In de inventaris is een scheiding gemaakt tussen de stukken van algemene aard en de
stukken betreffende bijzondere onderwerpen. De stukken van algemene aard hebben betrekking
op zaken die het gehele bestuurlijke terrein beslaan, zoals de notulen van het Stafoverleg.
In de inventaris zijn deze stukken vooraan geplaatst. Daarna volgen de stukken betreffende
bijzondere onderwerpen.
Deze rubriek is onderverdeeld in de volgende onderdelen:
- Organisme, waaronder zaken als instelling en ontwikkeling van de organisatie vallen,
alsmede financiën, huisvesting en personeel.
- Taakuitvoering, waaronder de organisatie van tentoonstellingen.
De series ingekomen en minuten van uitgaande stukken zijn, waar mogelijk, integraal
bewaard. Op deze manier kan een beeld verkregen worden van welke stukken de organisatie
binnenkwamen en uitgingen. Ook de stukken betreffende het organiseren van tentoonstellingen
zijn, voor zover mogelijk, integraal bewaard.
Aan het begin van de inventarisatie bedroeg de totale omvang van het archief ca. 80
m1. Hiervan is na de bewerking ongeveer 20 m1 overgebleven. De reden van deze reductie
in omvang is dat vernietigbare bescheiden verwijderd zijn uit het bestand. Voor de
stukken van de periode tot 1996 is gebruik gemaakt van de "Lijst van voor vernietiging
in aanmerking komende bescheiden uit de archieven van gemeentelijke en intergemeentelijke
organen, dagtekenenden ná 1850".
Voor de stukken vanaf 1996 is gebruik gemaakt van de "Selectielijst voor archiefbescheiden
van gemeentelijk en intergemeentelijke organen opgemaakt of ontvangen vanaf 1 januari
1996". Stukken die volgens deze lijsten wel voor vernietiging in aanmerking komen,
maar van locaal cultuurhistorisch belang zijn, zijn van vernietiging uitgezonderd.
Bij het beschrijven van de permanent te bewaren stukken is gebruik gemaakt van "Archiefterminologie
voor Nederland en Vlaanderen" uit 2003 van de Stichting Archiefpublicaties. Gedurende
de bewerking zijn de archiefbescheiden gecontroleerd op eventuele materiële schade
door bijvoorbeeld vocht, schimmels of ongedierte. Er is hierbij geen aantoonbare schade
geconstateerd.
Opmerkingen openbaarheidsbeperkingen
Opmerkingen openbaarheidsbeperkingen
De archiefstukken met de nummers 1-126, 210-213 en 526-528 zijn, voor zover jonger
dan 25 jaar, ter inzage met toestemming van de gemeentearchivaris
Verwant materiaal
Verwant materiaal
Audiovisuele documenten, posters en affiches zijn niet in de inventaris opgenomen.
Exemplaren van affiches kunnen geraadpleegd worden uit de affichecollectie van het
Gemeentearchief.
Subjects:
APEX
Musea
Gemeentelijke diensten
Kunst, Cultuur en Erfgoedbeheer
Maritiem Museum 'Prins Hendrik', per 2000 Maritiem Museum Rotterdam
