Return to search

Sint Geertruiden Gasthuis / Sint Geertruiden Ziekenhuis

1478-1981 Reference: 0794

View context

Nederland
Stadsarchief Deventer

Finding aid sub-groups

2015
Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek Deventer
Nederlands

Conditions governing reproduction


Rights to access and re-use digital objects:

null

null

null


Rights to access and re-use archival descriptive information:

null

null

null

Physical description

2,5 m

General remarks

50 jr; persoonsdossiers 75 jr

De voorwaarden voor reproductie bij Stadsarchief Deventer zijn van toepassing.

Nederlands

In 1879 werd het Centraal Bestuur der Verenigde Gestichten ingesteld, waar onder o.a. ook het St. Geertruiden Gasthuis ressorteerde. In 1911 kwam het St. Geertruiden Gasthuis (ook: Ziekenhuis) onder een afzondelijk bestuur<br/>Zie ook ID 767, inv. nrs. S9-S15 en ID 700

C.M. Hogenstijn, De Deventer Ziekenhuizen. St. Geertruiden - St. Jozef, Deventer 1991

NL-DvSA, Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek, ID 0794, Sint Geertruiden Gasthuis / Sint Geertruiden Ziekenhuis, inv.nr. ....

NL-DvSA, ID 0794, inv.nr. ....

Other descriptive information

Geschiedenis

Aangezien eventuele stichtingsbrief verloren is gegaan, is de juiste stichtingsdatum van het St. Geertruidengasthuis onbekend. <br/>Wel legateren Geerdt op 't Panne en Truyde, zijn vrouw, op 31 okt. 148, een berucht pestjaar, ten bate van het St. Geertruid-gilde, terwijl uit de renuntiatieboeken (registers betreffende overdracht van onroerend goed) ook blijkt, dat er op 12 nov. 1470 in Deventer een St. Geertruid-Vicarie bestond, maar of deze beide instellingen in nauwe relatie staan tot, of zelfs voorlopers zijn geweest van wat later en tot op de dag van heden bekend stond als het St. Geertruidengasthuis, is onzeker. <br/>De oudste akte in de renuntiatieboeken (tegelijkertijd het oudste stuk van het St. Geertruidengasthuisarchief), waarin het gasthuis met name wordt genoemd, dateert van 20 mei 1478. Henrick van den Brincke en Johan Oesterhuys, provisoren van het "sunte Geertruyden Gasthuyse", gelegen bij Johan Haegensteeg (met deze steeg wordt dus niet de Hagensteeg, die elders in Deventer voorkomt, bedoeld maar de Winkelsteeg), kopen dan ten behoeve van dit gasthuis een huis en erf, gelegen tussen het gasthuis zelf en de stadsmuur.

De instelling is echter - zij het misschien onder een enigszins andere naam - zeker van oudere datum. Op 15 mrt. 1479 wordt namelijk gesproken over het "nije" sunte Geertruyden gasthuyse. Opmerkelijk is nu, dat ook in 1474 melding wordt gemaakt van "dat nije gasthuys", dat dan gelegen is in de Winkelsteeg. Op 16 december van dat jaar verkochten namelijk Willem Kerstkens en zijn vrouw Geertruid aan peter Sloezemaker het vierde deel van een erf en huis, gelegen in de Winkelsteeg "myt der eenre zyt an der stadmure en an dat nije gasthuys myt der ander zyt.". Dat we hier zeker met dezelfde instelling te maken hebben, die later als het St. Geertruidengasthuis bekend zal staan, blijkt uit een akte van 1 december 1474, waarbij een jaarrente verkocht wordt uit (de helft van) een erf en huis, gelegen in de steeg tussen Johan Haegen +) en zal. Luydelof Henricksz. "tussen den nyen gasthuyse en de stadmuer". <br/>Van ditzelfde "nije" (eigenlijk dus St. Geertruiden) gasthuis nu horen we ook al op 11 mei 1472. Dan blijkt het "Mye gasthuys" 2 Beierse guldens jaarrente te heffen uit een huis in de Norenbergstraat. Dezelfde jaarrente komt ook in een akte van 19 okt. 1473 en 7 jan. 1474 ter sprake. Uit dit alles blijkt dus wel zeer duidelijk, dat het geïnventariseerde gasthuis in ieder geval al op 11 mei bestond. Wanneer we, hiermede nog niet tevreden en gedachtig aan de akte van 15 mrt. 1497 (inv. no. 3), bij het onderzoek naar de stichtingsdatum van deze instelling van weldadigheid nòg sterker de nadruk laten vallen op het "nieuwe" in plaats van op de patrones van dit gasthuis, dan vinden wij reeds op 27 augustus 1451, dat Willem in de Kerspel 5 Rijnse guldens vermaakt aan "het nije gasthuys". <br/>Tot 1883 heeft daar inderdaad het St. Geertruidengasthuis gestaan. In 1483 wordt deze steeg dan ook al de St. Geertruidengasthuissteeg genoemd, wat naderhand nog weer - tengevolge van de latere bestemming van de stichting - veranderd werd in Pestengasthuissteeg.

Opgemerkt moet daarbij nog worden, dat de Winkelsteeg in dat stadsgedeelte lag, dat aangeduid werd met (Achter) Kerspel. Er staat overigens helaas niet bij, of dit nije gasthuis daar toen lag, zodat we er zonder nadere gegevens nog niet met zekerheid van uit kunnen gaan, dat we hier met het latere St. Geertruidengasthuis te doen hebben. Hetzelfde geldt voor het testament van Lubbert Lubberts Schomaker en zijn vrouw Beerte van 15 sept. 1558 (het grote pestjaar), waarbij ze één Rijnse gulden aan "het nije gasthuys" nalaten. <br/>Mogelijk was het gasthuis oorspronkelijk gevestigd in de Diefsteeg. Daar althans verkoopt Sweder Herkynck op 24 maart 1485 aan Lueken Henrixen een rente uit zijn huis in de Diefsteeg tussen Claes Muller en het "sunte Geertruyden gasthuys". Ook in 1500 en 1549 is sprake van een huis (van) het St. Geertruidengasthuis, staande in de Diefsteeg. <br/>Merkwaardig is nog bij dit alles, dat we slechts één keer (29 nov. 1477) horen van "het olde gasthuys". Daarbij moeten we dan nog uit de lokalisering opmaken, dat het op dezelfde plaats gelegen is als het "nije sunte Geertruyden gasthuys" in 1479! <br/>Wat hier echter ook van zij, in ieder geval kunnen wij dus de geschiedenis van het St. Geertruidengasthuis beginnen te rekenen vanaf 11 mei 1472, al gaf St. Geertruid, die in de 15e eeuw alom bekendheid in Noordwest-Europa ondervond, haar naam dan ook waarschijnlijk pas in 1478 aan deze instelling. Verwonderlijk is dit niet, want de heilige Geertruid (+ 17 mrt 659), dochter van Pippijn van Landen, en abdis van het vrouwenklooster Nijvel ten zuiden van Brussel, werd algemeen als patrones tegen de muizen en ratten en dientengevolge als beschermheilige tegen de pest vereerd. Als zodanig staat zij ook op een muurschildering in de Lebuinuskerk afgebeeld.

De oorspronkelijke bestemming van het St. Geertruidengasthuis schijnt echter de verpleging van armen in het algemeen te zijn geweest. De oudste bescheiden omtrent schenkingen aan dit gesticht spreken steeds van giften ten behoeve van de "gemeine armen", wat overigens ook heel begrijpelijk is, aangezien de pest immers steeds een ziekte van voorbijgaande aard was. In het algemeen bemoeide de overheid zich in de middeleeuwen niet met ziekenverpleging, maar zij maakte een uitzondering voor melaatsen en pestlijders. Zodoende behoeft het ons niet te verbazen, dat de stedelijke invloed op de gang van zaken in het St. Geertruidengasthuis, dat nog steeds bestaat, maar dat thans als officieel stads-ziekenhuis dienst doet, al van 1512 dateert. Op 6 februari van dat jaar besloten schepenen en raad het St. Geertruidengasthuis en St. Geertruidengilde te combineren, opdat degenen, die binnen Deventer met "pestilencien" bevallen waren, beqweme herberge" zouden vinden, terwijl omgekeerd een jaarlang in de gehele stad "voor dat hues ende die armen seecken, die daer inne komen mogen" zou worden gekollekteerd. Men ziet het: weliswaar officiële aanwijzing tot opname van pestlijders, maar tegelijkertijd verzorging van andere arme zieken. Zo is het in de loop der eeuwen gebleven. Er is in de jaren 1567 tot 1570 nog wel een poging gedaan (uitgaande van de Gezworen Gemeente) om de Mouwyck stichting op de Berg voor een apart te stichten Pestengasthuis te bestemmen (het heet op 4 okt. 1570, dat "er etlicke godtfruchtige luyde solden zijn, die tott stifftunge eynes Pestilentien Gasthuyses an den Berch solde etlicke hondert gulden geven willen"), maar toen schepenen en raad een onderzoek daarnaar instelden, bleek het, dat de animo, zeker van de zijde van de familie van Mouwijck, hier beslist niet zo groot voor was , als werd verondersteld.

Ze waren "nochtans uth gueder affectien wal geneyget dieselvige huysingen tot der armen behoift den kerkmeesteren up ten Berch over te laten", maar meer ook niet. Zodoende kwam ook van dit plan niets en heeft het gebouwencomplex aan wat tegenwoordig het Muggenplein heet (destijds Molenstraat of Achterkerspel genoemd), tot 1883 dienst gedaan. <br/>Er was allang ruimtegebrek: niet alleen burger, maar ook militairen werden van oudsher ter verpleging in het gasthuis opgenomen. Reeds in de oudste bewaard gebleven rekeningen worden aparte posten daarvoor aangetroffen. De kosten werden namelijk op de militaire of stedelijke overheid verhaald. Bij resolutie van 30 april 1771 werd nog eens herhaald, dat de geneesmiddelen voor militairen niet ten laste van het St. Geertruidengasthuis zouden komen. In 1859 werden de bestuurders gemachtigd voor de uitbreiding van het gesticht gebruik te maken van de naastgelegen Infirmerie en in 1871 en 1873 bouwde men in de tuin barakken voor lijders aan besmettelijke zieken. Doch dit alles was bij het groeiend aantal patiënten onvoldoende. <br/>Op 25 sept. 1882 besloot de gemeenteraad onder goedkeuring van de Gedeputeerde Staten op zekere voorwaarden blok XIV van de gesloopte vestingwerken aan de Singel aan het St. Geertruidengasthuis af te staan in ruil voor de eigendommen van dit gasthuis in Onder de Linden en de Norenbergstraat.

Binnen enkele tientallen jaren was ook het nieuwe gebouw aan de Singel, ontworpen door de gemeente-architect J.A. Mulock Houwer, alweer te klein. Plannen tot stichting van een nieuw ziekenhuis werden al in de Eerste Wereldoorlog ontworpen, maar kwamen pas vlak voor de Tweede Wereldoorlog tot uitvoering op een terrein, gelegen tussen de Ceintuurbaan en de Fesevurstraat. Op 7 okt. 1940 kon dit gebouwen complex, destijds zeer modern en up to date, maar thans wederom te klein, worden ingewijd. <br/>Wat de organisatie van de stichting betreft, zien wij direkt al van de oprichting af als bestuurders provisoren optreden. In een Concordaat van de Gezworen Gemeente van 24 jan. 1578 wordt uitdrukkelijk gesteld, dat tot provisoren aangesteld moeten worden leden van de Gezworen Gemeente "na ouden gewoonte". Deze provisoren moeten jaarlijks rekenschap afleggen aan de overprovisoren, een schepen en een raad, die telkenjare door de magistraat uit zijn midden gekozen werden. Bij Concordaat van 18 sept. 1551 (later herhaald op 15 febr. 1555) werd officieel bepaald, dat "de provisoren alle jaar rekenschap moeten doen". De oudst bewaard gebleven rekening van het St. Geertruidengasthuis is van 1569. Met enkele onderbrekingen is de hele serie tot op heden in het gemeentelijk archiefdepot aanwezig.

De zorg voor de dagelijkse gang van zaken berustte bij de moeder ( in de 18e eeuw is er ook sprake van een vader). Men noemde dan ook wel de binnen vader en -moeder. Wij lezen hier althans in de Kerkeraadsakten van 17 mei 1596, dat men zal omzien naar een goede moeder in het Pestengasthuis. De oudste functionaresse, die wij met name kennen, was Jutte, die op 22 aug. 1549 moeder in het St. Geertruidengasthuis was. <br/>De administratie werd officieel door de provisoren gevoerd, maar in feite natuurlijk in de vorm van journalen door de moeder voorbereid. Vooral uit het eind van de 18e eeuw hebben we deze voorbereidende financiële verantwoording (met kwitanties, opnamebriefjes e.d. als bewijsmiddelen) vrij kompleet over. Aanvankelijk, in de 16e en 17e eeuw, zien we, dat beurtelings één van de beide provisoren de jaarrekening aan de stedelijke overheid aanbiedt, zodat men om de twee jaar dezelfde provisor als rendant aantreft. In de 18e eeuw veranderde dit echter, waarschijnlijk om knoeierij tegen te gaan: al op 8 jan. 1865 wordt de provisoren bij Concordaat verboden leverantie te doen aan de gasthuizen "van welk hun de administratie aanbevolen is". <br/>Pas van 9 nov. 1762 dateert echter de resolutie, waarbij werd bepaald, dat de jaarrekening op beider naam gedaan zal worden. Belangrijk is ook nog de toevoeging, dat deze administratie in het gasthuis zelf door de beide bestuurderen gehouden moet worden. Op 4 mei 1775 werd voorgeschreven voor hen te dien einde een kamer in te doen richten, maar reeds bij Concordaat van 6 april 1719 werd alle provisoren opgelegd niet in hun eigen, maar in de gasthuizen hun comptoiren te houden.

De financiële situatie der instelling was aanvankelijk verre van gunstig. Men was in den beginne geheel afhankelijk van giften van medeburgers. In de eerste twintig jaar van haar "officiële" bestaan (1472-1492) wordt het St. Geertruidengasthuis vijftien keer met een legaat bedacht, maar slechts drie keer beloopt de schenking meer dan 2 Rijnse guldens per jaar. Het is dan ook niet verwonderlijk, dat de provisoren op alle mogelijke middelen zonnen om inkomsten te vermeerderen. Het ongelukkige was, dat sedert 1512 (de officiële aanwijzing van het St. Geertruidengasthuis als instelling voor pestlijders) de gelegenheid tot opneming wel door de stedelijke overheid weer gegeven, maar niet bevolen. De meer gegoede pestlijders gaven er de voorkeur aan thuis te worden verpleegd, zodat in het gasthuis bijna uitsluitend armlastige patiënten werden opgenomen. Tijdens de pestepidemie van 1580 werd de financiële situatie bepaald kritiek. In dat jaar dienen de provisoren dan ook een rekwest in om vermeerdering der inkomsten, die geheel onvoldoende waren voor de ruim 120 opgenomen arme lijders. De Gezworen Gemeente bepaalt dan, dat de zieken, die in het gasthuis sterven en, ondanks de wijding van het kerkhof door de bisschop van Groningen in 1566, buiten het gasthuis begraven willen worden, dit zal worden toegestaan, mits daarvoor 5 goudguldens aan het gasthuis wordt betaald.

Tevens wordt het de provisoren bij Concordaat van 28 apr. 1580 vergund een jaar lang voor het gasthuis te kollekteren: "ommeganck in de kerken te houden", en werden de verpleeggelden voor betalende patiënten tot 5 stuivers "tussen dag en nacht" verhoogd. De rekening over 1593 vermeldt weer enkele inkomsten, voortgekomen uit schenkingen. Mede doordat de pest allengs tot de uitgewoede ziektes ging beheren (er waren nog pestepidemieën in 1603, 1636 en 1655) trad er sedert het einde der 16e eeuw een geleidelijke verbetering van de financiële toestand op en sloten tenslotte de rekeningen, althans tot 1795, zelfs vaak met een batig saldo. Zo valt het ook te verklaren, dat het St. Geertruidengasthuis tot op den dag van heden is blijven bestaan en in de 19e eeuw nog enkele andere instellingen van weldadigheid, zoals het Grote en Voorster Gasthuis, het St. Jurriëngasthuis en het Oude Vrouwenhuis met hun schulden en bezittingen in zich heeft opgenomen, zoals de stichtingssteen van het "nieuwe" ziekenhuis aan de Singel in 1883 vermeldt. <br/>Het hierna beschreven archief van het St. Geertruidengasthuis werd vermoedelijk bij de ingebruikneming van het laatste ziekenhuisgebouw op 7 okt. 1940 door het bestuur aan het Oud-Archief der gemeente Deventer overgedragen. De oorlogsjaren en enkele langdurige daarop volgende vakatures voor de funktie van gemeente-archivaris maakten, dat het gasthuisarchief vermengd is geraakt met stukken,voornamelijk charters, die in vroeger jaren door het gemeentearchief van elders werden ontvangen en wegens hun bijzondere aard niet direkt in het gemeentelijk archiefdepot ondergebracht konden worden.

Intussen bleek het bovenstaande pas achteraf. Aangetroffen werd een grote hoeveelheid archivalia, voornamelijk charters, maar ook enkele delen, waarin hoegenaamd geen samenhang viel te ontdekken. <br/>Pas toen alle gegevens, voorkomend op of in de charters en delen, op fiches genoteerd en tot een alfabetisch-fonetisch gerangschikte klapper verwerkt waren, kon bij het doorlopen van deze klapper worden gekonkludeerd, dat zeer vele stukken deel moeten hebben uitgemaakt van wat eertijds het archief van het St. Geertruidengasthuis geweest moet zijn. Alle stukken, die op enigerlei wijze met genoemd gasthuis in verband konden worden gebracht, werden daarom van de hoeveelheid te ordenen stukken afgescheiden. Van deze resterende archivalia kon vervolgens datgene, wat als handschriften e.d. naar zijn aard beter thuis hoorde in de Athenaeum bibliotheek en datgene wat op zijn oorspronkelijke plaats in het depot teruggebracht kon worden door oude signaturen etc., verwijderd worden.

Na vele ordeningsmogelijkheden beproefd te hebben, werden tenslotte talrijke kleine en grotere familiearchiefjes gevormd. Het speuren naar personalia van de in de stukken (meestal transportakten van onroerend goed) genoemde kopers of begunstigers bracht een opmerkelijk verschijnsel aan het licht: het overgrote deel van de personen, wier archiefstukken (meestal transportakten van onroerend goed) genoemde kopers of begunstigden bracht een opmerkelijk verschijnsel aan het licht: het overgrote deel van de personen, wier archiefstukken in een groter verband (de enkele grotere familiearchieven) konden worden gebracht, bleek in die zin een zekere relatie tot het St. Geertruidengasthuis te staan, dat juist de laatste erfgenaam van de veronderstelde familie-archiefjes meestal provisor van dit gasthuis was geweest. Gezien het meergenoemde Concordaat van 6 april 1719, waarbij aan alle provisoren werd opgedragen niet in hun eigen, maar in de gasthuizen hun comptoiren te houden (waarvoor hun bij resolutie van 4 mei 1775 een kamer in het gasthuis werd toegewezen), ligt het vermoeden voor de hand, dat na het overlijden van de provisoren mèt de meer ambtelijke bescheiden ook hun persóónlijke stukken in de archiefruimten van het Pestengasthuis terecht zullen zijn gekomen.

De stukken van bepaalde families mogen dan al - naar wij hopen voldoende aannemelijk te hebben aangetoond - op bovenstaande wijze in dat archief verzeild zijn geraakt, organisch kunnen ze er echter nooit deel van hebben uitgemaakt, juist omdat aan de hand van de jaarrekeningen, die vanaf 1569 vrijwel volledig in het gemeentelijk archiefdepot aanwezig, uitgemaakt kan worden welke ooit de bezittingen en eigendommen van dit St. Geertruidengasthuis zijn geweest. Alhoewel het derhalve aannemelijk is, dat talrijke familiearchiefjes samen met en eigenlijk in het archief van het St. Geertruidengasthuis aan het gemeentearchief zijn geschonken, menen wij toch, dat het juister is, deze (immers willekeurige) band met dit gasthuis bij de inventarisatie definitief door te snijden. Van deze aldus "gevormde" familie-archieven is dan ook door de samensteller van deze inventaris een afzonderlijke inventaris vervaardigd. <br/>Tot de inventarisatie van de nu afgescheiden stukken en delen, het St. Geertruidengasthuis betreffende, kon echter toch nog niet zonder meer worden overgegaan, Er bestònd namelijk al een archief van het St. Geertruidengasthuis, dat door Mr. J. Acquoy beschreven is in zijn inventaris "Instellingen van weldadigheid", Deventer, 1929. Het door Mr. Acquoy geïnventariseerd gasthuisarchief omvat voornamelijk de meergenoemde jaarrekeningen. Het zijn denkelijk de exemplaren, die de overprovisoren afhorende namens de stedelijke overheid, onder zich hielden en die zodoende in het stedelijk archief belandden. Opmerkelijk is alleen, dat deze jaarrekeningen over enkele jaren (in te tweede helft der 17e eeuw) in duplo aanwezig zijn en dat wel alleen over de oneven jaren. Deze "dubbelen" zijn volkomen identiek en dus niet bijvoorbeeld de afgehoorde rekeningen, die de rendant "per ongeluk" heeft laten liggen bij degenen, aan wie hij financiële verantwoording moest afleggen.

Daarnaast omvat het archief van het St. Geertruidengasthuis, zoals dat door Mr. J. Acquoy in 1929 werd geïnventariseerd, een tweetal charters en een rekwest (met apostille). Van alle drie stukken mag men aannemen, dat ze door de belanghebbende, i.e. het gasthuis, zijn bewaard. Toch schijnt dit niet het geval te zijn geweest, althans niet in de 19e eeuw. <br/>Reeds in de anonieme gedrukte "Inventaris van het Deventer Archief", Deventer, 1870, komen deze stukken voor: de genoemde drie stukken benevens één jaarrekening onder no. 490, de overige jaarrekeningen onder no. 1569. Waar deze stukken derhalve sedert "onheugelijke" tijden (wellicht in het omwentelingsjaar 1795, toen de stedelijke regering het beheer over de Godshuizen geheel en al aan zich trok?) in stadsbezit zijn geweest, kwam het ons minder juist voor ze te vermengen met de stukken, afkomstig van de schenking van 1940.

De verdeling van de inventaris in stukken van algemene en stukken van bijzondere aard kon na herstel der series rekeningen en eigendomsbewijzen geheel op grond van de boven geschetste organisatie van het gasthuis geschieden. De rubriek Bezittingen is in de eerste plaats geografisch, vervolgens chronologisch geordend. Bij de rubriek Rekenplichtigheid werd de gang van zaken, zoals die zich moet hebben afgespeeld (een opklimmende verantwoordelijkheid van laag naar hoog), zo nauwkeurig mogelijk in de opbouw van de inventaris gevolgd, voor zover een en ander althans zijn archivalische neerslag vond.

Zegellijst

De zegelaars zijn in alfabetisch-fonetische volgorde opgenomen. Achter elke naam staat tussen haakjes het jaar, waarin de betrokkene zegelde. Voor zover het niet Deventer betreft, volgt daarop de funktie of hoedanigheid van de zegelaar, benevens de plaats waar de zegeling plaats vond. Verder worden er eventuele bijzonderheden vermeld over de materiële toestand van de zegels. Wanneer er niets vermeld is, betreft het een zegel in groene was. Als laatste wordt het inventarisnummer vermeld.

- Administratief Bestuur van het voormalig gewest Overijssel, intermediair (1798), inv. nr. 10h<br/>- Bannier, Joan (1738), rode lak, inv. nr. 11 q<br/>- Borckeloo, Joan (1683), beschadigd, inv. nr. 11b<br/>- Brouwer, Aert (1742), plaatsvervangend schout in Olst, rode lak, inv. nr. 13b<br/>- Brouwer, Aert (1746), plaatsvervangend schout in Olst, rode lak, inv. nr. 13e<br/>- Dapper, Johan (1758), inv. nr. 19g.<br/>- Deventer, stadzegel (1574), zwaar beschadigd; met contrazegel, inv. nr. 19a<br/>- Deventer, Salomon van (1798) Zwolle, rode lak, inv. nr. 10f<br/>- Doorninck, Martinus van (1798), schout in Olst, rode lak, inv. nr. 10k<br/>- Dwars, Corn. (1737), schout in Olst, zwarte lak, inv. nr. 11n<br/>- Dwars, Corn. (1738), schout in Olst, rode lak, inv. nr. 11q<br/>- Eck, Geertruid van Emmerich, genaamd van (1717), rode lak, inv. nr. 11j<br/>- Emmerich, Geertruid van, genaamd van Eck, (1717), rode lak, inv. nr. 11j<br/>- Emmerich, Geertruid van, genaamd van Eck, (1717), rode lak, inv. nr. 11j<br/>- Fockinck, Joost (1727), inv. nr. 19b<br/>- Fockinck, Joost (1727), inv. nr. 19c<br/>- Fockinck, Joost (1730), beschadigd, inv. nr. 19d<br/>- Guelinck, Jan, (1715), rode lak, inv. nr. 12b<br/>- Hunninck, Christoffer (1716), rode lak, inv. nr. 12e<br/>- Hunninck, Christoffer (1716), rode lak, inv. nr. 12f<br/>- Intermediair Administratief Bestuur van het voormalige gewest Overijssel, (1798), inv. nr. 10h<br/>- Jordens, Gisbert Timan (1727), inv. nr. 19b<br/>- Jordens, Gisbert Timan (1727), inv. nr. 19c<br/>- Jordens, Hendrik Gerhard (1758), inv. nr. 19g<br/>- Knaap, Derkje (1792), rode lak, inv. nr. 15c<br/>- Knoop, Johan Willem (1792) schout in Olst, inv. nr. 15c

- Kruisweg, Anthony (1792), rode was, inv. nr. 15c<br/>- Leefferinck, Jannes (1721), rode lak, inv. nr. 12h<br/>- Merwede, Adriaan Willem van der (1746), rode lak, inv. nr. 13e<br/>- Merwede, Gerrit Robert van der (1742), rode lak, inv. nr. 13b<br/>- Overijssel, Intermediair Administratief Bestuur van het voormalige gewest. (1798), inv. nr. 10h<br/>- Roël, Dionysius Andreas (1730), beschadigd, inv. nr. 19d<br/>- Sylvius, Henrich, (1717), rode lak, inv. nr. 11i<br/>- Soll, Hermanus van de (1785) Amsterdam, rode lak, inv. nr. 26a<br/>- Soll, Hermanus van de (1785) Amsterdam, rode lak, inv. nr. 26d<br/>- Suchtelen, Henr. van (1683), inv. nr. 11b- Tichler, Henric Wilhelm (1717), rode lak, inv. nr. 11j<br/>- Tichler, Joan (1716), inv. nr. 12a<br/>- Tichler, Joan (1716), inv. nr. 12f<br/>- Tichler, Joan (1717) schout in Olst, inv. nr. 11i en 11j<br/>- Voigt, L.T. (1798), rode lak, inv. nr. 10k

Keywords

Subjects:
Gezondheidszorg

Rate this content

Was this content helpful? Let Archives Portal Europe and the archival institution know what you think.

Add feedback

Contact this institution

Feedback is sent directly to the institution holding this material and should preferably be submitted in English or in the language of the institution, if possible. The institution will aim at getting back to you as soon as possible to help you with your request, though you might need to allow between two and four weeks for this depending on the current workload at the institution.

Not all required fields have been filled in.

Full name*

Your full name is required

Email address*

Your email address is required

Your message*

A message is required

Archives Portal Europe help guide

Please select amongst the relevant tips we can help with. If you still have questions, please do not hesitate to contact us, and we will be in touch as soon as possible.

Starting your search here will include all content available in Archives Portal Europe. Simply enter your keyword(s) and hit the search button. Wrap fixed expressions in quotation marks, e.g. “French Revolution”. Check the box to “Search each term separately” in case you are looking for documents containing at least one word, but not necessarily all keywords; this will also allow you to search for the same term in multiple languages at the same time (e.g. “French Revolution” “Révolution Française”). You can also use wildcards - find more about Research Tools here. If you would like to use more specific settings, try our Advanced search

The additional advanced search options give you the possibility to focus your search in:

  • archival documents (Search in archives),
  • names of person and organisations that created, worked with and maintained these documents (Search in names),
  • Institutions currently holding the documents (Search in institutions).

When searching with multiple terms at the same time, wrap fixed expressions in quotation marks (e.g. "French Revolution"), or check the box "Search each term separately" in case you are looking for either one term of the other. This will also allow you to search for the same term in multiple languages (e.g. "French Revolution" "Révolution française"). You can also choose one of the suggestions matching your search term once you start typing.

This will only show results that include documents that have been digitised and are available online

Use this option to search only one or more keywords, rather than all of them

Select where your search terms should appear specifically inside the archival description:

  • Title: search terms will appear in the title, or name, of the description
  • Content Summary: search terms will appear in the main description of the document or of the collection
  • Reference code: it is the identifier of the archival material as provided by the institution. Use this option if you know the exact reference code of the material you are looking for

You can filter results by selecting where your search terms appears specifically inside the archival description:

  • The name can be the full name of a person, family or organisation as well as only parts of it, e.g. only the last name.
  • The identifier is used internally by the institution or refers to (inter)national vocabularies such as the Virtual International Authority File (VIAF).
  • The place can be the place of birth (or foundation), the place of death (or closing), the place of work or any other place of importance.
  • The occupation is the profession or job of a person.
  • The mandate is a law, directive or charter that establishes and defines an organisation's powers, functions, responsibilities or sphere of activities.
  • The function is an activity, role, or purpose performed or manifested by a person, family or organisation.

You can filter results by selecting where your search terms appears specifically inside the description of the archive:

  • Name: search term appears in the name of the institution. It can be the full name of an archival institution or only parts of it.
  • Place: search term appears in the address or area of the institution. It can be the city or town, where the archival institution is located or any other place of importance (e.g. previous locations)

  • A finding aid is a structured description of archival materials per collection or fonds, up to item level.
  • A holdings guide is an overview of the collections and fonds of one archival institution.
  • A source guide is a topic-oriented overview of collections and fonds of one or several institutions.
    You can filter by one or more entity types:
  • A person (e.g. John Locke, or Jean Jaques Rousseau);
  • A family (e.g. Bonaparte, or Helgason);
  • A corporate body, i.e. the name of an institution, organisation, or company (e.g. Ministerie van Justitie, or Electro Mecánica Antonio Armentano)

Please note that this filter will only include institutions, for which a type has been provided as part of their descriptions:

  • A business archive holds the records of (often) commercial organisations.
  • A church or religious archive holds the records of church parishes or religious organisations, e.g. birth or death registers.
  • A county or local authority archive holds the records of the county's administrative bodies.
  • A media archive holds audiovisual or sound records, e.g. a film archive or the archive of a broadcasting company.
  • A municipal archive holds the records of a town or city administration.
  • A national archive holds the records of a country's administrative bodies, i.e. from ministries and other public bodies, sometimes also private papers of former ministers, chancellors, or presidents.
  • A private person or family archive holds the records forming the legacy of a prominent person or family.
  • A regional archive holds the records of a region's administrative bodies.
  • A specialised governmental archive holds records of public bodies, often operating on a national level, that are not part of the national archives' holdings.
  • A specialised non-governmental archive or archive of another cultural heritage institution hold collections from various cultural heritage institutions, eg. museum archives, libraries archives, etc
  • A university archive or archive of another research organisation holds the records pertaining to the administration of the according educational or research body.
  • Political parties, popular/labour movements and other non-governmental organisations, associations, agencies and foundations hold the archival collections of these institutions, outside of governmental records and outside of business archives (e.g., NGOs)

Enter a start and/or end date in the format DD-MM-YYYY, i.e. 01-01-1900 for 1 January 1900. This will allow you to focus your search on a specific period of time. You can use the calendar function or type directly in the text field. The checkbox "Exact date search" concentrates the search on one specific date.

Check "View in context" to view the results in the hierarchical structure of archives.

  • Choose "List view" to view the results in a simple list, ordered according to relevance or date
  • Choose "Context view" to view the results in the hierarchical structure of the holding archives.

For more details see Research Tools

Please sign in to save your searches.

A holdings guide is an overview of the collections and fonds of one archival institution.

A finding aid is a structured description of archival materials per collection or fonds up to item level.

You can filter results by selecting one or more countries of interest. You can also combine this filter with other filters. Your filter selection will appear above. Click "Clear filters" to see all results matching your initial search request again.

You can filter results by one or more holding archival institutions. You can also combine this filter with other filters. Your filter selection will appear above. Click "Clear filters" to see all results matching your initial search request again.

You can select to view results from a specific Finding Aid, i.e., a structured description of archival materials per collection or fonds up to item level. You can also combine this filter with other filters. Your filter selection will appear above. Click "Clear filters" to see all results matching your initial search request again.

You can filter by type of descriptive document:

  • "Holdings Guide": an overview of the collections and fonds of one archival institution.
  • "Source guide": a topic-oriented overview of collections and fonds of one or several institutions. a description of the archival collections available. Similar to Holdings guides
  • "Finding aid" provides more detailed descriptions of the archival materials of specific collections or fonds

You can also combine this filter with other filters. Your filter selection will appear above. Click "Clear filters" to see all results matching your initial search request again.

You can filter results by selecting "Fonds description" for a general overview or "Other descriptions" for item level. You can also combine this filter with other filters. Your filter selection will appear above. Click "Clear filters" to see all results matching your initial search request again.

You can filter results by selecting only those containing digital objects, i.e. the link to the digitised version of the archival material you are looking for. You can also combine this filter with other filters. Your filter selection will appear above. Click "Clear filters" to see all results matching your initial search request again.

You can filter results by type of digital object you are interested in:

  • Text: most documental material, such as administrative records, letters, manuscripts etc.
  • Image: includes photographs, posters, maps.
  • Sound: sound recording with no images
  • Video: moving images with or without sound
  • Unspecified: indicates that the holding institution has not specified the type of digital object
  • 3D: 3-d digital objects

You can also combine this filter with other filters. Your filter selection will appear above. Click "Clear filters" to see all results matching your initial search request again.

You can filter results based on the date of creation of the archival material (which may differ from the time period you are interested in - e.g., philosophers from the Enlightenment period reflecting on classic thinkers)

  • Full dates includes normalised date information available for date-based searches. It is recommended to combine this selection with the filters "Start timespan" and "End timespan" for more details.
  • Only descriptive dates provides the date information in human-readable format.
  • No date either includes documents where the creation date is unknown, or where date information is not in a machine-readable format

Please note that not all documents contain a machine-readable date. More information here

You can filter results based on the date of creation of the archival material (which may differ from the time period you are interested in - e.g., philosophers from the Enlightenment period reflecting on classic thinkers). This filter will only include materials with "Full dates", i.e. those that include date information available for date-based searches. You can either search for a specific date of interest or focus step by step on the time span of a century, decade, year or month. When searching for a specific date, enter the date in the format DD-MM-YYYY, i.e. 01/01/1900 for 1 January 1900, via the calendar function or by typing directly in the text field.
This filter concentrates on the earliest dates mentioned in the materials.

You can filter results based on the date of creation of the archival material (which may differ from the time period you are interested in - e.g., philosophers from the Enlightenment period reflecting on classic thinkers). This filter will only include materials with "Full dates", i.e. those that include date information available for date-based searches. You can either search for a specific date of interest or focus step by step on the time span of a century, decade, year or month. When searching for a specific date, enter the date in the format DD-MM-YYYY, i.e. 01/01/1900 for 1 January 1900, via the calendar function or by typing directly in the text field.
This filter concentrates on the latest dates mentioned in the materials.

You can filter results based on the language in which the material is written. Please note that this filter will only include materials where specific language information has been provided by the institution and is therefore in a machine-readable format. You can also combine this filter with other filters. Your selection will then be displayed above the search results (see "Search filters"). Clicking "Clear filters" will remove your selection and you will see all results matching your initial search request again.



You can filter results by selecting one or more topics of interest. Please note that this filter will only include materials where the topic has been assigned and is therefore in a machine-readable format. Read how to assign a topic to documents on the Topics page. You can also combine this filter with other filters. Your selection will then be displayed above the search results (see "Search filters"). Clicking "Clear filters" will remove your selection and you will see all results matching your initial search request again.



You can filter results by selecting where your search terms appears specifically inside the archival description:

  • The name can be the full name of a person, family or organisation as well as only parts of it, e.g. only the last name.
  • The identifier is used internally by the institution or refers to (inter)national vocabularies such as the Virtual International Authority File (VIAF).
  • The place can be the place of birth (or foundation), the place of death (or closing), the place of work or any other place of importance.
  • The occupation is the profession or job of a person
  • The mandate is a law, directive or charter that establishes and defines an organisation's powers, functions, responsibilities or sphere of activities.
  • The function is an activity, role, or purpose performed or manifested by a person, family or organisation

You can also combine this filter with other filters. Your selection will then be displayed above the search results (see "Search filters"). Clicking "Clear filters" will remove your selection and you will see all results matching your initial search request again.

You can filter results by type of entities:

  • Person (e.g., John Locke or Jean Jaques Rousseau)
  • Family (e.g., the family Bonaparte)
  • Corporate body (an institution, organisation, or company, e.g. the "Ministerie van Justitie")
You can also combine this filter with other filters. Your selection will then be displayed above the search results (see "Search filters"). Clicking "Clear filters" will remove your selection and you will see all results matching your initial search request again.

You can filter results based on the language in which the material is written. Please note that this filter will only include materials where specific language information has been provided by the institution and is therefore in a machine-readable format. You can also combine this filter with other filters. Your selection will then be displayed above the search results (see "Search filters"). Clicking "Clear filters" will remove your selection and you will see all results matching your initial search request again.

You can filter results based on the type of holding institution. Please note that this filter will only include institutions, for which a type has been provided as part of their descriptions.

  • A business archive holds the records of (often) commercial organisations.
  • A church or religious archive holds the records of church parishes or religious organisations, e.g. birth or death registers.
  • A county or local authority archive holds the records of the county's administrative bodies.
  • A media archive holds audiovisual or sound records, e.g. a film archive or the archive of a broadcasting company.
  • A municipal archive holds the records of a town or city administration.
  • A national archive holds the records of a country's administrative bodies, i.e. from ministries and other public bodies, sometimes also private papers of former ministers, chancellors, or presidents.
  • A private person or family archive holds the records forming the legacy of a prominent person or family.
  • A regional archive holds the records of a region's administrative bodies.
  • A specialised governmental archive holds records of public bodies, often operating on a national level, that are not part of the national archives' holdings.
  • A specialised non-governmental archive or archive of another cultural heritage institution hold collections from various cultural heritage institutions, eg. museum archives, libraries archives, etc
  • A university archive or archive of another research organisation holds the records pertaining to the administration of the according educational or research body.
  • Political parties, popular/labour movements and other non-governmental organisations, associations, agencies and foundations hold the archival collections of these institutions, outside of governmental records and outside of business archives (e.g., NGOs)

Write your message in your own language and use this drop-down menu to have your message translated into English or in the language of the institution for a swifter response. By checking this box and selecting a language you will send your original message along with the translated version

What kind of suggestion would you like to make?

  • Assign to topic: assign this record to one of our Topics. Topics are created following the Unesco Thesaurus
  • Suggest translation: If you have translated this archival description or the documents themselves, please send it to us as a .doc or .pdf file
  • Connect to another resource: If this object relates to another resource in Archives Portal Europe, or anywhere else on the web (e.g., an article on Wikipedia), you can suggest it to be linked to this resource
  • Other: If you have any other relevant material, such as a transcription of the document, please upload it and let us know here

This is a test area to fill out all the copyright details for Attribution Creative Commons Licence

This object is not or no longer protected by copyright and has been labelled with the Public Domain Mark. It can be used by anyone without any restrictions.

This object is made available under the Creative Commons CC0 1.0 Public Domain Dedication. All possible existing rights in the content are waived, and the object can be used by anyone without any restrictions.

This object is made available under the terms of the Creative Commons - Attribution (BY) licence. You can copy, redistribute, remix, tweak, and build upon the licensed object, even commercially, as long as you attribute the rights holder as described in the licence.

This is a test area to fill out all the copyright details for Attribution Creative Commons Share Alike Licence

This is a test area to fill out all the copyright details for NoDerivs

This is a test area to fill out all the copyright details for NonCommercial

This object is in the public domain, but has been digitised as the outcome of a public-private partnership, where the terms of the contractual agreement limit commercial use for a certain period of time. You can copy, redistribute, remix, tweak, and build upon the object for non-commercial use only.

This object has been identified as an Orphan Work in the country of first publication and in line with the requirements of the national law implementing Directive 2012/28/EU of the European Parliament and of the Council of 25 October 2012 on certain permitted uses of orphan works.

You are free to use this object in any way that is permitted by the copyright and related rights legislation that applies to your use. Please note that you are responsible for your own use, including the need to obtain other permissions e.g. with regard to publicity, privacy or moral rights.

This object is in the public domain, but is subject to known legal restrictions other than copyright which prevent its free re-use. Please contact the providing institution for more information.

This object is currently in copyright. Please contact the providing institution for more information and in order to acquire additional permissions for re-use.

The copyright status of this object has not been evaluated yet. Please contact the providing institution for more information.

You are free to use this object in any way that is permitted by the copyright and related rights legislation that applies to your use. Please note that you are responsible for your own use, including the need to obtain other permissions e.g. with regard to publicity, privacy, or moral rights.

This object is currently in copyright and the rights holder(s) have allowed re-use for educational purposes only. You are free to use this object in any way that is permitted by the copyright and related rights legislation that applies to your use. Please note that you are responsible for your own use, including the need to obtain other permissions e.g. with regard to publicity, privacy or moral rights.

Please contact the providing institution for more information and in order to acquire additional permissions for any other uses.

This object is made available under the terms of the Creative Commons - Attribution, ShareAlike (BY-SA) licence. You can copy, redistribute, remix, tweak and build upon the licensed object, even for commercial purposes, as long as you attribute the rights holder as described in the licence, and you license your adaptations of the object under the same terms.

This object is made available under the terms of the Creative Commons - Attribution, ShareAlike (BY-SA) licence. You can copy, redistribute, remix, tweak and build upon the licensed object, even for commercial purposes, as long as you attribute the rights holder as described in the licence, and you license your adaptations of the object under the same terms.

This object is made available under the terms of the Creative Commons - Attribution, No Derivates (BY-ND) licence. You can copy and redistribute the object, even commercially, as long as no alteration is made to the object and you attribute the rights holder as described in the licence.

If you remix, transform or build upon the object, you may not distribute the modified material.

This object is made available under the terms of the Creative Commons - Attribution, Non-Commercial (BY-NC) licence. You can copy, redistribute, remix, tweak, and build upon the licensed object for non-commercial use only and as long as you attribute the rights holder as described in the licence.

This object is made available under the terms of the Creative Commons - Attribution, Non-Commercial, ShareAlike (BY-NC-SA) licence. You can copy, redistribute, remix, tweak, and build upon the licensed object for non-commercial use only, as long as you attribute the rights holder as described in the licence, and as long as you license your adaptations of the object under the same terms.

This object is made available under the terms of the Creative Commons - Attribution, Non-Commercial, No Derivates (BY-NC-ND) licence. You can copy and redistribute the object for non-commercial use only, as long as no alteration is made to the object and as long as you attribute the rights holder as described in the licence.

If you remix, transform or build upon the object, you may not distribute the modified material.

This object is in the public domain, but has been digitised as the outcome of a public-private partnership, where the terms of the contractual agreement limit commercial use for a certain period of time. You can copy, redistribute, remix, tweak, and build upon the object for non-commercial use only.

This object has been identified as an Orphan Work in the country of first publication and in line with the requirements of the national law implementing Directive 2012/28/EU of the European Parliament and of the Council of 25 October 2012 on certain permitted uses of orphan works.

You are free to use this object in any way that is permitted by the copyright and related rights legislation that applies to your use. Please note that you are responsible for your own use, including the need to obtain other permissions e.g. with regard to publicity, privacy or moral rights.

This object is in the public domain, but is subject to known legal restrictions other than copyright which prevent its free re-use. Please contact the providing institution for more information.

This object is currently in copyright. Please contact the providing institution for more information and in order to acquire additional permissions for re-use.

The copyright status of this object has not been evaluated yet. Please contact the providing institution for more information.

You are free to use this object in any way that is permitted by the copyright and related rights legislation that applies to your use. Please note that you are responsible for your own use, including the need to obtain other permissions e.g. with regard to publicity, privacy, or moral rights.

This object is currently in copyright and the rights holder(s) have allowed re-use for educational purposes only. You are free to use this object in any way that is permitted by the copyright and related rights legislation that applies to your use. Please note that you are responsible for your own use, including the need to obtain other permissions e.g. with regard to publicity, privacy or moral rights.

Please contact the providing institution for more information and in order to acquire additional permissions for any other uses.

Return to search Make a suggestion Contact this institution