6.12 m. meter
INLEIDING
Sal Santen , Nederlands revolutionair en schrijver, werd in 1915 te Amsterdam geboren.
Hij groeide op in een joods arbeidersgezin. Op 17-jarige leeftijd werd hij lid van
de Onafhankelijke Socialistische Partij . Hij speelde een belangrijke rol in de Vierde
Internationale , die door Trotsky in 1938 was opgericht. Als lid van het internationaal
secretariaat van de Vierde Internationale steunde hij de verzetsbewegingen in de Derde
Wereld, vooral in Latijns-Amerika en Algerije . Wegens zijn activiteiten tijdens de
Algerijnse bevrijdingsoorlog werd hij in 1961 tot 15 maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Na 1967, toen hij gedesillusioneerd afscheid nam van de Vierde Internationale, concentreerde
hij zich voornamelijk op het schrijven. In 1969 verscheen zijn eerste boek Jullie
is jodenvolk . Naast romans over het vooroorlogse joods Amsterdam schreef hij ook
politiek-historische werken, o.a. een biografie van zijn schoonvader Henk Sneevliet
onder de titel Sneevliet, rebel (1971) en zijn herinneringen over zijn verzetsactiviteiten
in Adios Compañeros (1974). Hij was gastredacteur van Propria Cures en publiceerde
onder meer in Maatstaf en Het Parool .
Het archief is in 1969 aan het IISG overgedragen en bevond zich o.a. in twee verzegelde
koffers waarop Santen had geschreven "Mag niet worden geopend. Eigendom van S. Santen.
Amsterdam 25 juli 1973" en "door mij geopend op 30 juli 1973". Het archief moest tot
1-1- 2000 gesloten blijven. In 1994 is er een aanvulling gekomen. Deze aanvulling
bestond voornamelijk uit correspondentie uit de periode 1962 tot 1992 en is chronologisch
geordend. Dit deel mocht na de dood van Santen in 1998 openbaar gemaakt worden.
Het gesloten deel betrof voornamelijk Santen's activiteiten voor de Vierde Internationale,
de rechtszaak die tegen hem en Michel Raptis (1911-1996) was aangespannen wegens hulp
aan het Algerijnse verzet en de rechtszaak die Santen voerde tegen de dagbladen L'Humanité
en De Waarheid . Het merendeel van dit gesloten archief betrof de in beslag genomen
stukken bij Santen en Raptis. Deze stukken zaten in enveloppen van het Ministerie
van Justitie, De Officier in het Arrondissement Amsterdam . Vier enveloppen waren
voorzien van een S (= Santen). Twaalf enveloppen waren voorzien van een R (= Raptis).
De twaalf enveloppen waren genummerd 6 t/m 17. Op deze enveloppen staat exact geschreven
wat de inhoud is geweest. In de bijlagen worden deze inhoudsopgaven opgenoemd met
een verwijzing naar de mappen waarin de inhoud is terug te vinden. Zie verder de nummers
38- 90. Sommige van deze stukken zijn voorzien van een R (= Raptis) of van een S (=
Santen) gevolgd door een nummer. Die stukken zijn gebruikt als bewijsstukken in de
rechtszaak. Justitie heeft een getypte lijst van de in beslag genomen stukken op microfilm
gezet. Deze film is in het archief bewaard gebleven.
In het archief van Sal Santen bevonden zich twee identieke foto's van de verhoorwagen,
waarin Santen en Raptis o.a. geconfronteerd werden met in Duitsland gearresteerde
medeverdachten. De foto werd genomen op 4 oktober 1960 op de grens van Nederland en
Duitsland . Eén van de twee foto's is overgedragen aan de afdeling Beeld en Geluid.
Bij de in beslag genomen stukken bij Michel Raptis (zijn pseudoniemen waren Michel
Pablo en Gabe of Gabriel ) bevonden zich een stoffen boekomslag en 23 foto's uit zijn
privé-leven. Deze zijn ook overgedragen aan de afdeling Beeld en Geluid.
Ook werden in het archief stukken aangetroffen die behoren tot het archief van Henk
Sneevliet en de Revolutionair Socialistische Arbeiders Partij (RSAP) . Deze stukken
waren opgeborgen in hangmappen en dateren uit de periode 1929-1941. Ze zijn toegevoegd
aan het archief van Sneevliet en de RSAP.
Tot slot bevond zich in het archief een typoscript van Andries Dolleman met herinneringen
aan o.a. zijn vader Willem Frederik Dolleman (1894-1942). Het typoscript is opgeborgen
in het archief van W.F. Dolleman.
INLEIDING AANVULLING 2004
In 2004 schonk Ellen Santen, de dochter van Sal Santen, een aanvulling op het archief
van haar vader. Naast de stukken van Sal Santen bevonden zich in deze aanvulling ook
stukken afkomstig van Bep Santen-Blaauw, de vrouw van Sal Santen, stukken van Barend
Santen (1886-1942), de vader van Sal Santen, van Sientje Santen-Menko (1886-1942),
de moeder van Sal Santen, van Maurits Santen (1916-1942) de broer van Sal Santen en
van Saartje Santen (1913-1929), de zus van Santen. Deze stukken zijn in het archief
van Sal Santen gebleven. Foto's, geluidscassettes, filmbanden, een affiche, een speelplaat
en een vaantje zijn overgebracht naar de afdeling Beeld & Geluid.
De omvang van de aanvulling bedraagt na de ordening 0.62 meter.
INLEIDING EERSTE AANVULLING 2012
Aanvulling op het archief van Sal Santen, het literaire deel. 5 boeken van Sal Santen
zijn overgebracht naar de bibliotheek en 1 DVD versie van film Sal Santen, rebel van
Rudolf van den Berg, foto's en geluidscassettes zijn verwerkt door de afdeling Beeld
& Geluid. Gebracht door Bart en Ellen Santen.
De omvang van de aanvulling bedraagt na de ordening 2 meter.
INLEIDING TWEEDE AANVULLING 2012
Een tweede aanvulling op de collectie in 2012 met gevarieerd materiaal; was ondergebracht
bij een kleinzoon. Met 4 romans en enkele foto's.
De omvang van de aanvulling bedraagt na de ordening 0.37meter.
INLEIDING AANVULLING 2020
Deze aanvulling was aanvankelijk achtergebleven bij de familie en behoorde eignelijk
bij de aanvulling van 2012. Bevat correspondentie van en aan Sal Santen tijdens zijn
detentie en bij zijn vrijlating, waaronder de originele brieven van Santen aan zijn
vrouw en kinderen (ter vervanging van de fotokopieën in inv. 131, agenda's van Bep
Santen-Draaijer, Sinterklaasgedichtjes van Bep Santen-Draaijer, brieven en kaarten
n.a.v. het overlijden van Bep Santen-Draaijer en overige correspondentie o.a. van
M. Raptis, brieven van Henk Sneevliet en Mien Sneevliet.
De omvang van de aanvulling bedraagt na de ordening 0.24 m..
BIJLAGE I
Inhoud van de mappen 71-79 zoals door het Ministerie van Justitie, De Officier van
Justitie in het Arrondissement Amsterdam op bijbehorende enveloppen is geschreven.
71.
1 exemplaar Défense Politique (afkomstig van Mr. J.H. Smeets)
1 aantekenboekje gemerkt S6
1 brief gemerkt S2
1 brief gemerkt S12
1 brief gemerkt 1
1 brief gemerkt S4a
1 brief gemerkt S4b
1 brief gemerkt S4c
1 brief gemerkt S4d
1 brief gemerkt S en A24
1 brief gemerkt S en A21
-----------------------------------
11 stuks
72-75.
N.B. de met een * gemerkte stukken zaten in een aparte enveloppe.
1 exemplaar de Arabische Revolutie
3 blz.(getypt) over staking in België
2 bladz. met adressen
1 Informatie Bulletin v. October 1959
21 getypte brieven of afschriften
8 handgeschreven brieven*
18 met de hand geschreven papieren en papiertjes*
4 visitekaartjes*
1 gelukstelegram*
1 stuk karton*
6 papieren met financiële gegevens*
13 gebruikte enveloppen
3 gebruikte postzegels
1 reis- en bagagebiljet
1 zakagenda 1960
1 telegram uit Rome
1 kasboek
4 notitieboekjes
5 giroboekjes
----------------------------------
95 stuks
76-79.
366 giro af of bijschrijvingen in bundel
166 giro af of bijschrijvingen in bundel
34 girovouchés in bundel
250 rekeningen, quitanties, vouchés in bundel
229 ,, ,, ,, ,, ,,
----------------------------------------------------------
1045 stuks
BIJLAGE II
Inhoud van de mappen 80-123 zoals door het Ministerie van Justitie, De Officier van
Justitie in het Arrondissement Amsterdam op bijbehorende enveloppen is geschreven.
80-82.
Enveloppe genummerd 6.
Inhoud niet nader omschreven.
83-85.
Enveloppe genummerd 7
1 exemplaar Economie document 1960 (11 bladz.)
1 schrift met handgeschreven tekst in de franse taal
3 getypte bladz. over Chili
10 getypte bladz. over Japan
4 getypte bladz. over Bolivia
20 getypte bladz. over Bolivia
16 getypte bladz. over Indonesië
13 getypte bladz. over het 11de jaar van de Chinese Revolutie
52 getypte bladz. o.m. over Zuid-Afrika
12 getypte bladz. met als hoofd "European Perspectives"
2 exemplaren Réunion du S1 [sic]
35 getypte bladzijden over de koloniale revolutie
5 exemplaren "Zurueck zu Lenin "
20 getypte bladzijden over de Arabische Revolutie
8 getypte bladzijden over de koloniale revolutie
11 bladzijden over "Einführung in die Nationalökonomie"
8 getypte bladzijden in de Spaanse taal
1 stencil in de deense taal (6 bladz.)
1 international bulletin v. Januari 1960 (3 bladz.)
5 getypte bladzijden over "Our stand on Tibet "
1 stencil van 2 bladz. gedateerd Ceylon 22 Maart 1960
1 Stock list v. Januari 1960
18 getypte bladzijden met ondertekening Brian Brehan
1 exemplaar Economic Document (19 bladz.)
2 bladz. "nota politicus"
2 bladz. over de politieke situatie
5 bladz. over de tweede jaarlijkse conferentie
18 gestencilde bladz. over verschillende onderwerpen
11 getypte bladz. over verschillende onderwerpen
--------------------------------------------------------------
287 stuks
86-88.
Enveloppe genummerd 8.
1 kaartje met adres gemerkt R11
6 bladzijden met overzicht benodigde machine's e.d. gemerkt R17
1 papiertje met adres gemerkt R19
4 bladzijden met overzicht van maten gemerkt R21
1 overzicht van uitgaven gemerkt R22a
1 lijst met namen gemerkt R24
2 papiertjes met adres gemerkt R25 en R26
1 overzicht van gelden gemerkt R27
1 papiertje met adressen gemerkt R28
2 papiertjes met adressen gemerkt R29 en R30
5 bladzijden met technische en financiële gegevens gemerkt R31
1 papiertje met aantekeningen gemerkt R39
1 overzicht van uitgaven, gemerkt R44
1 quitantie gemerkt R47
1 overzicht van uitgaven gemerkt R53
3 adreslijsten
47 getypte bladzijden in Spaanse taal op geel papier
36 bladzijden (getypt) betreffende de Italiaanse Communistische Partij
8 bladzijden (getypt) betreffende Inventaris 4e Internationale
5 handgeschreven bladzijden over de Arabische Revolutie
4 getypte bladzijden over interne moeilijkheden in de J.C.P.
6 getypte bladzijden over The struggle for Unilateal Disarmament
12 handgeschreven bladzijden over le desarmament unilateral
2 handgeschreven bladzijden over Ceylon
8 gestencilde bladz. over de crisis v.d. S.L.L.
16 getypte bladzijden over de europese revolutie
16 handgeschreven bladzijden in de franse taal
14 handgeschreven bladzijden betreffende The Plan of Organizing Action
1 stencil van 7 bladz. over Indonesië
44 bladzijden in de Spaanse taal (in map)
---------------------------------------------------
251 stuks
89-91.
Enveloppe genummerd 9.
74 meest gebruikte enveloppen
7 delen van oude dagbladen
5 krantenknipsels
5 vellen carbonpapier
1 zak met papiersnippers
--------------------------------
92 stuks
92-94.
Enveloppe genummerd 10.
1 Maandstatistiek Januari-September 1957
1 legitimatiebewijs Mirador
1 exemplaar L'evolution Economique 1956-1957
4 exemplaren Socialistisch Perspektief
1 exemplaar Endeavour
1 Boekenlijst 1957
1 Letterproef van E. Zwart
1 catalogus nr.27
1 brochure no.151
1 tijdschriftenlijst 1957
1 geschrift in de griekse taal
1 conferentieverslag
1 exemplaar " Statistisch Amt " 1960-no.1
---------------------------------------------------
16 stuks
95-99.
Enveloppe genummerd 11.
158 handgeschreven brieven en bescheiden
18 quitanties, facturen en andere betalingsbewijzen
1 handgeschreven financieel overzicht in griekse taal
1 ,, ,, ,, betreffende aankoop machine
3 ,, ,, ,, -en ,, reiskosten
1 ,, ,, ,, betreffende reiskosten en aanschaf machine's
7 ,, ,, ,, -en ,, salarissen e.d.
1 ,, ,, ,, ,, aanschaf machine's
8 ,, ,, ,, (onderwerp onbekend)
1 ,, ,, ,, betreffende chemicaliën
4 bedrukte bescheiden
5 exemplaren E.C. minutes
3 gestencilde bescheiden
4 communiqué's van de F.L.N.
55 handgeschreven bladzijden in de Griekse taal in map
1 gestencilde verhandeling over de koloniale revolutie
1 ,, ,, ,, ,, Arabische revolutie
1 memorie (handgeschreven) over de repression en Belgique
16 getypte bladzijden over de Algerijnse revolutie
30 getypte bladzijden over de Europese revolutie
6 getypte bladzijden over de Zuid-Afrikaanse revolutie
1 brief J. Daniels (afschrift) met 20 bladzijden bijlagen
30 getypte bladzijden over de Chinese revolutie
22 getypte bladzijden betreffende "Fourth International"
----------------------------------------------------------------------
379 stuks
100-103.
Enveloppe genummerd 12.
255 getypte brieven of afschriften
12 gebruikte enveloppen [verpakkingsenveloppen zijn weggegooid]
3 delen van oude dagbladen
4 stencils
12 mappen [weggegooid]
-------------------------------
286 stuks
104.
Onderstaande stukken zaten in een enveloppe met daarop een "R". Deze enveloppe zat
in enveloppe genummerd 13
74 Griekse brieven
1 foto
1 nieuwjaarswens
1 avis d'arrivée
104-109.
Enveloppe genummerd 13.
N.B. de met een * gemerkte stukken zaten in een aparte enveloppe. Zie ook bij 104.
5 franse belastingbescheiden in enveloppe
152 brieven in de griekse taal, in enveloppe en per jaar gebundeld
74 brieven*
1 foto*
1 nieuwjaarswens*
89 gedrukte of getypte bescheiden en brieven in map
1 verhandeling over Joliot-Curie
1 verhandeling voer de Broglie
---------------------------------------
324 stuks
110-116.
Enveloppe genummerd 14.
N.B. het met een * gemerkt stuk is overgebracht naar de afdeling Beeld en Geluid.
14 bladzijden getypt papier
12 afrekeningen Twentsche Bank
5 afrekeningen Duitse Bank
3 (reis)cheque's
2 Braziliaanse persoonskaarten t.n.v. M. Raptis
1 toegangsbewijs t.n.v. M. Raptis voor de Nationale Bibliotheek
1 carte de séjour t.n.v. M. Raptis
19 visitekaartjes
1 enveloppe met 20 kaartjes
21 rekeningen en andere betalingsbewijzen
1 exemplaar Hsinhua News Agency
1 programma van de "Communistes de Yugoslavie" van maart 1958
1 exemplaar van "Historias de la fabrica"
3 exemplaren van "International"resp. zomer 1958, lente 1959 en herfst 1959
1 boekomslag*
------------------
86 stuks
117-120.
Enveloppe genummerd 15.
N.B. de met een * gemerkt stukken zijn overgebracht naar de afdeling Beeld en Geluid
36 reclamedrukwerken
50 prentenbriefkaarten en andere afbeeldingen
22 foto's*
2 reis- en bagagebiljetten
3 blocknote's
4 aantekenboekjes
-----------------------
117 stuks
121-122.
Enveloppe genummerd 16.
1 exemplaar " la revolution algérienne et le droit " (afkomstig van Mr. Cammelbeek
)
1 exemplaar " Le Front " (afkomstig van mevr. H. Raptis)
1 beschreven papier genummerd R59
1 brief genummerd R33
1 brief aanvangende met B.S. en genummerd R65
1 brief genummerd R37
6 bladzijden financieel overzicht genummerd R35 en 70
1 quitantie genummerd R68
1 brief genummerd R41 en 72
39 quitanties in bundel
1 financieel overzicht genummerd R20
1 overzicht betreffende wapens en munitie genummerd R16
8 bladzijden financieel overzicht genummerd R92
2 afrekeningen van de Duitse Bank genummerd R4
1 lijst chemische stoffen genummerd R6
1 brief genummerd R6
1 brief genummerd R34 en 87
1 overzicht v. wapens en munitie genummerd R36 en 88
1 brief genummerd R38
1 lijst chemische stoffen genummerd R38 en 89
1 brief genummerd R42 en 90
8 bladzijden financieel overzicht genummerd R66
10 bladzijden financieel overzicht genummerd 92
1 brief van 6-8-59 beginnende met cher amis en genummerd R
1 brief genummerd R3A
1 visitekaartje genummerd R10
1 papiertje genummerd R13
1 brief genummerd R7
1 brief genummerd R15
1 financieel overzicht genummerd R22
1 papier met aantekeningen genummerd R23
1 drukwerk genummerd R40
1 brief genummerd R43
1 quitantie genummerd R45
1 visitekaartje genummerd R59-3
1 girostrook genummerd R67
1 financieel overzicht genummerd R55
2 quitanties genummerd R51
------------------------------------
108 stuks
123.
Enveloppe genummerd 17.
1 brief Deutsche Bank gemerkt R4
1 handgeschreven brief 19-4 (2 bladen)
4 (afschriften van) brieven gemerkt R66
1 (afschrift) van brief gedateerd 31-5-196.[sic]
2 afschriften van 6 bladen gedateerd 15-4-1960 en geadresseerd aan de redactie van
"International Socialista [sic] Review"
2 brieven gedateerd 7-5-1960 en 30-5-1960
1 afschrift v.e. brief van 20-4-1960
1 afschrift v.e. brief van 24-2-1960
2 adreslijsten
----------------
15 stuks