Overzicht collectie
Scope and content
Inhoud
Notulen en andere vergaderstukken, correspondentie, circulaires, rapporten, stukken
betreffende jeugdkampen, recreaties en contacten met andere organisaties voor jeugdwerk.
(1940-) 1959-1972
Record creators history
Geschiedenis
Jeugd- en Jongeren-Centrum Ruimte, later Federatie Open Jongeren Centra. Opgericht
in 1959 als voortzetting van de AJC; opgeheven in 1972.
Processing information
Bewerking
Inventaris gemaakt door Corien Dijkstra en Liselotte Neervoort in 2005, aanvulling
2007 door Bouwe Hijma in 2008.
System of arrangement
Ordening
Een duidelijke structuur in het archief ontbrak waardoor een eigen indeling is gemaakt;
veel financiële en administratieve stukken zijn bij de ordening vernietigd.
Conditions governing access
Related material
Verwante archieven
Zie ook het archief van voorloper AJC , eveneens op het IISG.
Preferred citation
Aanbevolen citeerwijze
Archief Jeugd en Jongeren Centrum "Ruimte", inventory number ..., International Institute
of Social History, Amsterdam
Extent
4.75 m. meter
Other descriptive information
Organisatie
Het ‘Jeugd- en Jongerencentrum Ruimte’ was de opvolger van de Arbeiders Jeugd Centrale
(AJC). De AJC was tijdens het laatste congres in Vierhouten opgeheven en op 1 maart
1959 werd ‘Ruimte’ opgericht. De tijd was inmiddels rijp voor een bredere benadering
van het jeugd- en jongerenwerk. Met deze omvorming werd afscheid genomen van het socialistische
kader waarbinnen de AJC haar activiteiten ontplooide. Het tijdschrift Vorm werd na
opheffing van de AJC door ‘Ruimte’ voortgezet en later omgevormd tot Nieuwe Vorm.
Dit tijdschrift heeft bestaan tot april 1968.
‘Ruimte’ werd geleid door een Centraal Bestuur. Daaronder stond een Dagelijks Bestuur,
gesteund door een stafoverleg, dat gedeeltelijk terug te vinden is in zeer frequent
gehouden bureauvergaderingen. Het financiële beleid werd bepaald door het ter zake
bevoegde staflid. De Stichting Gezamenlijk Administratie Bureau (Gezabu) is in het
leven geroepen om als accountant van zowel ‘Ruimte’ als een beperkt aantal andere
organisaties te fungeren. Op deze manier werkte Gezabu als financieel controle-orgaan
en duidelijk separaat van ‘Ruimte’. Los van deze structuur vond er een jaarlijks congres
plaats ter evaluatie van het gevoerde en te voeren beleid en de activiteiten van ‘Ruimte’.
Dit congres is te beschouwen als de Algemene Ledenvergadering (ALV). Incidenteel zijn
er over grote organisatorische veranderingen ook congressen georganiseerd, zoals de
overgang naar een Federatie Open Jongerencentra (FOJC). Dit congres heeft plaatsgevonden
op 6 juni 1970 en met instemming van de aanwezigen is de focus van ‘Ruimte’ gewijzigd
van activiteiten op landelijk niveau naar activiteiten op lokaal niveau. ‘Ruimte’
is overgegaan in de FOJC SESAM, maar in naam blijven bestaan in verband met subsidies.
Deze organisatievorm heeft maar iets langer dan een jaar gefunctioneerd. Per 1 januari
1972 werden FOJC SESAM en de resten van ‘Ruimte’ die nog in een overgangsfase verkeerden,
officieel opgeheven.
Landelijke activiteiten
‘Ruimte’ werd in haar beginjaren opgedeeld in drie doelgroepen met leeftijd als criterium.
Voor de kleinsten was er ‘Bibit’ kindervriendenwerk (8-12) met een eigen tijdschrift:
De Rommelpot. Pubers tussen de 12 en 16 konden terecht bij ‘Imago’, met Imagoog als
eigen tijdschrift en de 16 tot 30-jarigen hadden de werkvorm ‘Begin’ tot hun beschikking.
Deze indeling heeft bestaan tot 1 februari 1969.
‘Ruimte’ ging echter al in 1967 over op een activiteitengerichte aanpak. De werk-
en kerngroepen ‘Jeugdrecreatie’ en ‘Waterrecreatie’ werden opgericht en namen de organisatie
van landelijk gerichte activiteiten op zich, waaronder de zeil- en paardrijkampen.
De verschillende kampen van ‘Ruimte’ vonden plaats op diverse plekken in Nederland
die in het bezit waren van de organisatie, zoals de Paasheuvel in Vierhouten en zeillocatie
het Hegehûs in Friesland. Door de jaren heen groeide de belangstelling voor de kampen
en zo ook het aantal locaties en opties van ‘Ruimte’ zelf voor de invulling van de
kampen.
Met de verandering van ‘Ruimte’ tot FOJC SESAM werd het lokale jeugdwerk belangrijker
en voor de landelijke activiteiten was steeds minder aandacht en tijd. De AJC had
al een samenwerkingsverband met de Stichting voor Zon en Vrijheid voor de organisatie
van jeugdkampen. ‘Ruimte’ heeft dit voortgezet en kreeg door deze samenwerking een
plek gevonden voor zijn landelijk opererende groepen. Zo ging de groep ‘Waterrecreatie’
per 1 januari 1971 over naar de stichting.
Lokale afdelingen
‘Ruimte’ heeft het netwerk van lokale jeugd- en jongerencentra overgenomen van de
AJC Toen er meer aandacht voor het lokale werk kwam, sloten zowel bestaande als nieuwe
initiatieven op het vlak van jeugd- en jongerenwerk zich aan bij ‘Ruimte’. Amsterdam
was één van de eerste lokale projecten van ‘Ruimte’. De snel groeiende afdeling Amsterdam
van ‘Ruimte’ zorgde regelmatig voor opschudding binnen de organisatie. Aan het einde
van de jaren ’60 ontwikkelde het Jongeren Aksiesentrum (JAS) zich in de hoofdstad.
De samenwerking met ‘Ruimte’ verliep verre van vlekkeloos. Vooral op financieel gebied
leverde het veel problemen op. Niet alleen in Amsterdam was dit zo. Door de wisselende
focus van ‘Ruimte’ zijn in meerdere steden spanningsvelden ontstaan, zoals in Leiden.
Een van de meest controversiële initiatieven van ‘Ruimte’ op lokaal niveau was ‘Zoos’.
Dit was een jongerencentrum speciaal bedoeld voor homoseksuele jongeren. Het eerste
centrum hiervan is gestart in Amsterdam. ‘Zoos’ Amsterdam was zo succesvol dat kort
daarop ook centra werden opgericht in Rotterdam en Den Haag. Andere steden in Nederland,
zoals Arnhem, Leiden en Utrecht volgden daarna.
De ontwikkeling van ‘Ruimte’ tot FOJC SESAM leidde tot een snelle groei van het aantal
lokale afdelingen. Deze afdelingen werden met de opheffing van SESAM weer afgestoten.
Keywords
Onderwerpen
Subjects:
Youth and students movements
Cultural and sociocultural movements
Geographic names:
Netherlands
Genre of the material:
Archival material
Language of the material
Dutch
Record creator
Creator: Jeugd en Jongeren Centrum "Ruimte"
Other Creator: Federatie Open Jongeren Centra
Content provider
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis
( Cruquiusweg 31 , 1019 AT Amsterdam , Nederland )