Overzicht collectie
Scope and content
Inhoud
Voornamelijk publikaties, manuscripten, lezingen en aantekeningen van na 1945; verder
enkele persoonlijke stukken, correspondentie, uitnodigingen voor bijeenkomsten en
documentatie.
Record creators history
Biografie
Anton Levien Constandse; geboren in Brouwershaven 1899, overleden in Den Haag 1985;
studeerde Frans en Spaans; publicist en propagandist voor anarchisme en vrijdenkersbeweging,
werkte mee aan Alarm en Opstand ; gearresteerd door de Duitsers in 1940 en geïnterneerd
tot 1944; redacteur buitenland van het Algemeen Handelsblad 1945-1964 en daarna wetenschappelijk
hoofdmedewerker aan de Universiteit van Amsterdam (geschiedenis van de Spaans sprekende
landen, 1968-1976); werkte mee aan vele tijdschriften en publiceerde tal van boeken,
brochures en artikelen, deels onder pseudoniem. Zie biografische schets in het BWSA.
Processing information
Bewerking
Inventaris door Tiny de Boer in 1988, met aanvulling in 2009
System of arrangement
Ordening
Het eerste deel van het archief bestaat voor het merendeel uit publikaties, manuscripten
en aantekeningen van na 1945. Van de periode vóór 1945 bevinden zich zeer weinig stukken
in dit deel van het archief. In de aanvulling zijn wel stukken aanwezig uit die periode.
Het archief was nauwelijks geordend. Er is derhalve een indeling gemaakt in de afdelingen:
Algemeen, Stukken betreffende het privé-leven, Stukken betreffende het openbaar leven,
Documentatie, Stukken betreffende Mw.G. Constandse-v.d. Gaag , Stukken betreffende
L.v.d. Gaag en Stukken waarvan het verband met het archief niet is gebleken.
In de afdeling algemeen treft men stukken aan van persoonlijke en zakelijke aard.
In de rubriek correspondentie bevinden zich zowel stukken van persoonlijke als van
zakelijke aard. Deze zijn in één rubriek opgenomen omdat in één brief vaak zowel persoonlijke
als zakelijke onderwerpen aan de orde komen. Een alfabetische ordening op afzender
is gemaakt van de correspondentie.
In deze rubriek zijn ook de ansichtkaarten (inv.nr. 6) van Constandse , verzonden
aan de Redaktie Buitenland van het Algemeen Handelsblad opgenomen, omdat deze kennelijk
weer in zijn bezit zijn gekomen.
De stukken betreffende de Oficina de Propaganda Exterior van de CNT-FAI (inv.nr.
40) en enkele brieven van N.I. Machno (inv.nr. 4) werden reeds aan het IISG geschonken
en zijn weer aan het archief toegevoegd.
De manuscripten zijn alfabetisch geordend op titel. Het is de bedoeling dat deze
te zijner tijd in een bibliografie worden ontsloten.
In het archief zijn ook enkele stukken aangetroffen die gericht zijn aan Mw.G. Constandse-v.d.
Gaag en L.v.d. Gaag . Deze stukken zijn in een afzonderlijke afdeling in de inventaris
geplaatst. Ook bevindt zich in het archief een aantal stukken waarvan het verband
met het archief niet duidelijk is. Deze stukken zijn geplaatst in de afdeling: Stukken
waarvan het verband met het archief niet is gebleken .
Het archief is in 1987 in bewaring gegeven en in 2008 is hierop een aanvulling ontvangen.
Conditions governing access
Raadpleging
Vrij
Vrij na overleg Frank de Jong en Paul van der Gaag september 2008
Preferred citation
Aanbevolen citeerwijze
Archief Anton L. Constandse, inventory number ..., International Institute of Social
History, Amsterdam
Extent
6.5 m. meter
Other descriptive information
INLEIDING
Anton Levien Constandse werd op 13 september 1899 te Brouwershaven in de provincie
Zeeland geboren. Na het overlijden van zijn vader verhuisde het gezin in 1907 naar
Den Haag. Daar werd hij opgeleid voor het onderwijs en behaalde de onderwijzersakte
L.O. Daarna verkreeg hij in 1918 de akte Frans L.O. en vervolgens M.O.-A en M.O.-B
en de akte M.O. Spaans.
Tot aan de Tweede Wereldoorlog was hij publicist en privé-onderwijzer en vanaf 1938
was hij leraar aan een particuliere school. Daarnaast was hij een vooraanstaand propagandist
voor het anarchisme en de vrijdenkersbeweging en werkte mee aan tijdschriften als
Alarm en Opstand . In oktober 1940 werd hij door de Duitsers gearresteerd en samen
met een groot aantal prominente Nederlanders als gijzelaar overgebracht naar het concentratiekamp
Buchenwald, waar hij tot november 1941 gevangen zat. Daarna werd hij overgebracht
naar Brabant, waar hij in diverse kampen geïnterneerd was tot september 1944.
In september 1945 kreeg hij een aanstelling als redacteur bij de Afdeling Buitenland
van het Algemeen Handelsblad . Hij bleef bij de krant tot aan zijn pensioen in 1964.
Daarnaast studeerde hij Spaans en promoveerde in 1951 op een proefschrift over de
Spaanse auteur Calderon de la Barca .
Van 1968 tot 1976 was hij werkzaam als wetenschappelijk hoofdmedewerker bij de Universiteit
van Amsterdam . Hij doceerde er de geschiedenis van de Spaans-sprekende landen. Tevens
was hij van 1967 tot 1981 medewerker bij de VPRO en medewerker van Vrij Nederland
, De Groene , De Nieuwe Linie , redacteur van De Gids en De As , en was hij ondermeer
lid van de PEN-club. Hij was actief in de NVSH , het Humanistisch Verbond en De Dageraad
, o.a. als redacteur.
Hij publiceerde tal van boeken, brochures, artikelen in kranten en tijdschriften
over een zeer breed scala van onderwerpen met betrekking tot de actuele geschiedenis,
anarchisme, literatuur, humanisme, landen en personen. Soms maakte hij daarbij gebruik
van pseudoniemen, zoals F.C.O ., G.G ., Marius Dozy , Dr.A. Elsee , G. Hamer , Pol
de Beer en L.B.
Daarnaast hield hij lezingen op bijeenkomsten en voor radio- programma's. Als erkenning
voor zijn verdiensten ontving hij enkele prijzen. Hij overleed in maart 1985 op 85-jarige
leeftijd te Den Haag.
Keywords
Onderwerpen
Subjects:
Anarchist movements
Fascism and Nazism/ Fascist and Nazist movements and parties/Anti-fascist movements
Culture, media and arts
Geographic names:
Netherlands
Corporate names: Algemeen Handelsblad Universiteit van Amsterdam
Genre of the material:
Archival material
Corporate names: Universiteit van Amsterdam
Titles of related works:
Alarm
Opstand
Algemeen Handelsblad
Personal names: Mw.G. Constandse-v.d. Gaag L.v.d. Gaag Constandse Machno Mw.G. Constandse-v.d. Gaag L.v.d. Gaag
Corporate names: Oficina de Propaganda Exterior van de CNT-FAI IISG
Personal names: Anton Levien Constandse Calderon de la Barca F.C.O G.G Marius Dozy Dr.A. Elsee G. Hamer Pol de Beer
Corporate names: Universiteit van Amsterdam VPRO NVSH Humanistisch Verbond De Dageraad
Titles of related works:
Alarm
Opstand
Algemeen Handelsblad
Vrij Nederland
De Groene
De Nieuwe Linie
De Gids
De As
Language of the material
Dutch
Record creator
Creator: Constandse, Anton L.
Content provider
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis
( Cruquiusweg 31 , 1019 AT Amsterdam , Nederland )