Beschrijving
Inventaris van het archief van de nieuwe school, school voor geindividualiseerd voortgezet
onderwijs te Groningen
Behoort tot collectie
Gemeente Groningen
Laatste publicatie
1999
Fnc_lic
CC0 1.0
Voorgeschiedenis en historie van de school
De jaren zeventig en de laatste jaren van het voorafgaand decennium kunnen, voor wat
betreft Nederland en omringende landen, door verschillende trefwoorden gekleurd worden.
Waarschijnlijk behoren democratisering, individualisering, vernieuwing (en misschien
ook kleinschaligheid) in ieder geval een vooraanstaande plaats te vinden onder dergelijke
ruwe typering. Kristallisatie- en wellicht ook brandpunt bij deze charge naar verandering
en 'ontwikkeling' was vaak het onderwijs. In Groningen werd in die jaren op de openbare
mavo-school, H.M. van Randwijk een onderwijssysteem voor geïndividualiseerd voortgezet
onderwijs ontwikkeld, dat door de betrokken leerkrachten als een 'verworvenheid' werd
aangeduid. In 1983 werd het, bij sommigen levend, verlangen naar geïndividualiseerd
onderwijs aan een kleinschalige, gedemocratiseerde school met een eigen identiteit,
verstoord door het besluit van de gemeenteraad om diverse openbare scholen voor voortgezet
onderwijs samen te voegen tot drie scholengemeenschappen. De van Randwijk-mavo moest
samen met het Thorbeckecollege één van de drie scholengemeenschappen gaan vormen,
die de prozaïsche naam 'scholengemeenschap centrum' verkreeg. Reeds het eerste schooljaar
bracht spanningen en voor sommige van de mavo-docenten vooral teleurstellingen. Naar
hun gevoelen werd het, in 1969 begonnen individueel voortgezet onderwijs in de scholengemeenschap
weggespoeld.
Ondanks afstandelijke of afwerende reacties van overheidszijde, gaat dan toch in augustus
1985 'De Nieuwe School (D.N.S. van start, nadat maanden eerder de Vereniging voor
Geïndividualiseerd Voortgezet Onderwijs was opgericht. Het eerste schooljaar eindigt
voor de examen-leerlingen in een staatsexamen, omdat de school pas in het tweede jaar
de bevoegdheid verwerft zelf examens af te nemen en diploma's uit te reiken.
Zeer moeilijk en uiteindelijk onhaalbaar blijkt het, om de school voor bekostiging
uit rijkskas in aanmerking te laten komen, ondanks de snelle groei van het leerlingen-aantal
van ruim 20 naar meer dan 100. Onvermoeibaar wordt door de schoolleiding getracht
bekende politici (Wallage; inv. Nr. 168) en politieke partijen in stelling te brengen
om toch overheidssubsidiëring te verkrijgen.
Tegelijkertijd wordt er door niet-betaalde docenten een schoolorganisatie en onderwijskundige
structuur (rubrieken 2. en 3.) opgebouwd, die recht moet doen aan de uitgangspunten
van 'individualisering van het onderwijs, bevordering van de zelfstandigheid van de
leerling én democratisering van besluitvorming en zeggenschap'. Vanzelfsprekend gaat
dit gepaard met vergaderen, discussiëren en soms met onenigheid. Bijna even vanzelfsprekend
mondt het vele overleg uit in de vorming van een groot aantal raden, bestuursorganen,
groepen, werkgroepen, commissies en subcommissies: de idealen uit het voorafgaand
decennium worden overeind gehouden tegen de kenteringen en snel oprukkende schaalvergroting
in.
Zoveel werk wordt door een beperkt aantal mensen zonder salariëring en subsidiëring
en met geringe middelen verricht en acht jaar volgehouden ! In 1993 wordt deze, wellicht
enige ongesubsidieerde school, die wel uitgangspunten en idealen kent, maar geen hoge
bijdragen van rijke ouders, omgevormd tot een afdeling, de Montessori-stroom, van
de openbare scholengemeenschap, het Zernike-college.
Archiefvorming en inventarisatie
De vele zorgen en werkzaamheden rondom de stichting van een niet-gesubsidieerde school,
het verkrijgen van minimale inkomsten, het werven van leerlingen en van leerkrachten
ofwel vrijwilligers èn de vormgeving aan de onderwijsvernieuwing, hebben blijkbaar
tijd voor archiefvorming weggenomen. De overgedragen stukken, opgeslagen in het schoolgebouw
van het Zernike-college aan de Coendersweg, bleken te bestaan uit losse papieren en
bundels of pakken stukken zonder tekenen van ordening.
Bij de ordening en inventarisatie is tastend getracht de schoolorganisatie, de onderwijskundige
structuur en de opzet van het onderricht en andere activiteiten te reconstrueren.
Het bestuur van de Vereniging van Geïndividualiseerd Onderwijs heeft in het gedemocratiseerde
schoolleven geen belangrijke rol meer gespeeld en is in ieder geval niet of nauwelijks
als zelfstandige archiefvormer opgetreden. Bij gevolg was het niet raadzaam onderscheid
te maken tussen een zogenaamd verenigingsarchief en schoolarchief.
Openbaarheid en toegankelijkheid
De inventarisnummers 121, 133-147 en 152-154 bleken persoonlijke informatie van gevoelige
aard te bevatten en zijn derhalve tot 2050 van openbaarheid uitgesloten. Deze stukken
zijn tot dat jaar slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van een lid van het
vroegere schoolbestuur, de schoolleiding of van een leidinggevende functionaris van
de Groninger Archieven en dat met waarborgen aangaande de bescherming van de persoonlijke
levenssfeer van alle, in die stukken genoemde personen.
Subjects:
Onderwijs en Wetenschap
Nieuwe School, 1985 - 1993